Ժիրայր Յովսէփեանին Հրաժեշտ

Յ. ՊԱԼԵԱՆ

Երեքշաբթի երեկոյ, երբ արդէն չորեքշաբթին սկսած էր Փարիզ, հեռաձայնեցին Նիւ Եորք` գուժելու համար Ժիրայր Յովսէփեանին (մեր բոլորին սիրելի Ժիրոյի) մահը:

Բժշկապետ Ժերար Յովսէփեան իր մօտիկներուն համար միշտ մնաց պարզ եւ սիրելի Ժիրօ: Ազնիւ հայ մը եւ ազնիւ ընկեր մը: Ազնուականի խառնուածք մը: Ազնուական` ոչ բառին դասակարգային իմաստով, այլ` հոգեկան:

Լուռ յանձնառութեամբ հայ մըն էր Ժիրայր Յովսէփեան, հաւատարիմ` իր ընտանեկան դաստիարակութեան, ուր կար ազգային խորքով աւանդութիւն: Այդպէս էր իր հայրը` Հալէպի հայ ճեմարանի խնամակալ, ազգային իրաւունքներու եւ կալուածներու աւանդապահ Սեդրակ Յովսէփեանը: Հին օրերու Հալէպի հայութեան զարգացման եւ ամրացման աւագներէն: Ժիրոն այդ մթնոլորտին մէջ ծնած եւ հասակ առած էր, այդ ազդեցութիւնը միշտ պահած էր, որ զինք տեւաբար կը մղէր սիրելու եւ ծառայելու:

1956-ի պատերազմին պատճառով, երբ կը հրկիզուէր եւ կը փակուէր Հալէպի ֆրանսական լիսէն, ուր աւարտական դասարանի աշակերտ էինք, Ժիրոն կը փոխադրուէր Պէյրութ` իր ուսումը շարունակելու, ուր մաս կազմեց Զաւարեան ուսանողական միութեան: Ուսումը ստացաւ Լիբանանի բժշկական համալսարանին մէջ, ապա` Փարիզ:

Հոգեբուժ Ժիրայր Յովսէփեան ծանօթ էր Ֆրանսայի մասնագիտական շրջանակներուն մէջ: Լռակեաց մը: Չէր խօսեր իր ասպարէզին եւ յաջողութեան մասին, քիչեր միայն գիտէին, որ պատասխանատու պաշտօններ ունէր Ֆրանսայի առողջապահական պետական կառոյցներուն մէջ: Յաճախ զեկուցումներ կարդացած էր համալսարանականներու առջեւ: Օրինակ, մասնակցած է հոգեբուժական-հոգեվերլուծական հաւաքական աշխատանքներու, «հոգեկան խոց»-ի մասին, traumatisme psychique, որ լոյս տեսած է հոգեվերլուծական մասնագիտական հրատարակութեան մը մէջ: Մասնագիտական դասախօսութիւններ կարդացած է Ֆրանսա եւ Զուիցերիա:

Ֆրանսայի Հայ բժիշկներու միութիւնը, իր կարգին, զինք հրաւիրած էր խօսելու խիստ հետաքրքրական նիւթի մը մասին, Interdits et tabous alimentaires, որուն հայերէն տարբերակը լոյս տեսաւ գրական հանդէս «Բագին»-ի մէջ:

Ժիրայր Յովսէփեան, ընդառաջելով Լիբանանի Ազգային առաջնորդարանի կոչին, հայկական դպրոցներու սաներուն կրթաթոշակ յատկացուց` առանց ակնկալելու, որ իր անունը յիշուի մամուլի էջերուն մէջ: Ինչպէս շատերու համար, եկեղեցին իրեն համար ազգային պատկանելիութիւն էր: Ան նաեւ կարգ մը հայերէն գիրքերու մեկենասութիւնը ըրաւ, միշտ ինքնիրեն հաւատարիմ` անաղմուկ առաքինութեամբ: Իրեն համար օգտակար եւ դրական աշխատանքն էր կարեւոր:

Մեր յաճախակի հանդիպումներու ընթացքին խորապէս կը մտահոգուէր համայնքի, եկեղեցիի, ընդհանրապէս հայութեան եւ Հայաստանի հարցերով: Գիտէր զօրավիգ կանգնիլ ընդհանրապէս անարդարուածին եւ հայ կեանքի մէջ անարդարուածին:

Իր կեանքի ընկերուհին` Կրասիան, միշտ բաժնեկից եղած է Ժիրոյի սէրերուն: Երկուքն ալ անխարդախ սիրոյ եւ բարեկամութեան տիպար եղան:

Ժիրայր Յովսէփեանի անհետացումը ոչ միայն ընտանիքի անդամներու հոգիները, այլ նաեւ զինք ճանչցողներու, բարեկամներու, ընկերներու հոգիները կը խոցէ:

Ֆրանսացի իմաստասէր Օկիւսթ Քոնթ կ’ըսէր, որ անմահութիւնը այն տեւող յիշատակն է, որ կը մնայ ապրողներու հոգիներուն մէջ, ընտանիքի, նաեւ ընկերներու, Ֆրանսա եւ այլուր: Եւ այդ յիշատակը վառ պիտի մնայ բոլոր անոնց հոգիներուն մէջ, որոնք զինք ճանչցան եւ վայելեցին իր անսակարկ բարեկամութիւնը:

Հակառակ իր ասպարէզին մէջ ունեցած յաջողութեան` չտարուեցաւ սնափառութիւններով, մնաց առաքինի մարդ մը, որ հայութեան սէրը ժառանգած եւ վառ պահած էր: Կեանքի իմաստութիւն կտակելով` կը բաժնուի մեզմէ:

Հոս տեղին է կրկնել գրաբար խօսքը. «Յիշատակն արդարոց օրհնեալ եղիցի»:

Այս խօսքերը` ընկերոջ մը, եւ կը հաւատամ, որ զինք ճանչցողներու սրտի տուրքն են Ժիրոյի յիշատակին:

6 դեկտեմբեր 2016, Քուինզ, Նիւ Եորք