Յ. ԼԱՏՈՅԵԱՆ
Ընդհանրապէս տարեվերջին դպրոցական հանդէսները դրական որոշ մթնոլորտ մը կը ստեղծեն գաղութին մէջ:
Աւարտողներ, առաջին անգամ բեմ բարձրացողներ, ուղերձներ եւ այլն:
Սակայն տարուէ տարի, երբ մեր մանկապարտէզի շրջանաւարտներու թիւերը ստուգենք, կը զգանք, որ թիւի լուրջ անկում մը կ՛արձանագրուի:
Փաստօրէն օտար վարժարաններ յաճախող աշակերտներու մեծ թիւ մը ունինք: Այլեւս այս մասին խօսող ալ չկայ, այպանող ալ չկայ:
Ամէն բան բնական կը թուի: Վերջին շաբաթներուն տեղական ութ դպրոցներու մէջ հայ աշակերտութեան թիւը ստուգեցի. 1260 աշակերտ: Մեր ազգային բոլոր վարժարաններուն աշակերտութեան թիւը 1800-ի չի հասնիր:
Ինչո՞ւ չենք տագնապիր: Ինչո՞ւ լուռ ականատես ենք: Ինչո՞ւ անզօր կը զգանք այս տագնապին առջեւ:
Փաստօրէն պէտք է ըսել, որ հայ դպրոցի զարգացման եւ բարգաւաճման ծրագիրները մնայուն, հետեւողական եւ արդիւնաբեր չեն եղած:
Փաստօրէն պէտք է նկատել, որ գաղութի մէջ առաջնահերթութիւններու հարց մը կայ:
Սխալները արժեւորելու եւ ատոնք սրբագրելու բարդոյթ մը կ՛ապրինք:
Ազատութեան խորագրին տակ քննադատութիւն ընդունելու սրտբաց եւ թափանցիկ աշխատելու սկզբունք խախտած է:
Ինչո՞ւ հեռացած են հայկական վարժարաններէ: Ինչո՞ւ չենք հետապնդեր բոլորս միասին: Ինչո՞ւ ախտաճանաչումներ չենք ըներ, նոյնիսկ եթէ ատոնք ի նպաստ մեզի չեն:
Քահանայ, ուսուցիչ, տնօրէն, կրթական պատասխանատուներ:
Չի բաւեր ըսել միայն, որ մեր դպրոցները աւելի լաւ են:
Չի բաւեր ջայլամի քաղաքականութիւն որդեգրել:
Գործնական շփում եւ կապ պէտք է ստեղծել բոլորին հետ: Օտար վարժարան նախընտրող ծնողներուն պէտք է զգաստութեան հրաւիրել:
Մեր դպրոցներու քարոզչութիւնը մենք պէտք է ընենք: Դժբախտաբար մենք մեր հակաքարոզչութիւնը կ՛ընենք:
Գիտնանք ի՞նչ է առաջնահերթութիւնը գաղութի մը ապագան ապահովելու համար: Նոր աւարտող սերունդները: Շա՛տ լաւ:
Ուրեմն այս սկզբունքով պէտք է ծրագրենք եւ աշխատինք:
Այս մտահոգութեամբ տէր կանգնինք մեր աշակերտներուն:
Դպրոցն է կարեւորը: Սակայն այդ կարեւորութիւնը չենք զգար:
Ընդհակառա՛կը, անտէր, անտիրական, առանց երկար շունչով ծրագրումի բոլորը միասին անդունդի ծայրը կեցած են:
Ամէն բան «Ասանկ ալ կ՛ըլլայ» ըսելով չըլլար: Յետոյ բոլորիս համար ուշ կ՛ըլլայ:
Հասկցողին շատ բարեւ: