Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Նոյեմբերի սկիզբը Մանուկներու խաղաղութեան միջազգային մրցանակը տրուեցաւ ափրիկեցի պատանիի մը` Ապրահամ Քէյթայի: Ան կրցած է համոզել Լիպերիոյ խորհրդարանը` որդեգրելու մանուկները պաշտպանող յատուկ օրէնք մը:
Երկուշաբթի, 9 նոյեմբերին 17 տարեկան լիպերիացի պատանի Ապրահամ Քէյթա ստացաւ Մանուկներու խաղաղութեան միջազգային մրցանակը: Ան այս վարձատրութեան արժանացաւ իր երկրին` Լիպերիոյ մանուկներու համար տարած աշխատանքներուն պատճառով: Այսուհետեւ, անոր շնորհիւ, մանուկներուն դէմ բռնութիւն կատարող անձերը պիտի պատժուին:
Պատանին իր վարձատրութիւնը ստացաւ 2011 թուականին Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակակիրին` լիպերիացի Լէյմա Կուոպէի ձեռքէն: Յիշենք նաեւ, թէ անցեալին այս մրցանակին արժանացած էր փաքիստանցի Մալալա Եուսաֆզա, որ 2014 թուականին, իր կարգին ստացաւ Խաղաղութեան Նոպէլեան մրցանակին: Մրցանակաբաշխութեան արարողութիւնը տեղի ունեցաւ Լահէյի մէջ, Հոլանտա: Պատանին յայտարարեց, թէ այդ վարձատրութիւնը իր համայնքին, իր երկրին եւ աշխարհի մանուկներուն համար յոյսի խորհրդանիշ մըն է: Ան աւելցուց նաեւ, որ երբ մանուկներուն արդարութիւն ըլլայ, ամբողջ աշխարհին արդարութիւն եղած պիտի ըլլայ:
* * *
Ապրահամ վարձատրուեցաւ, որովհետեւ կրցաւ մեծ յաջողութեամբ աշխատանքներ տանիլ խորհրդարանին մէջ, որպէսզի հոն որդեգրուի մանուկներուն իրաւունքները պահպանող օրէնք մը:
Լիպերիոյ մէջ, որ քաղաքացիական պատերազմ մը ապրած է 18 տարիներու ընթացքին, 10 բնակիչէն 8-ը շատ աղքատ է: Հոն մանուկները զոհերն են այդ պատերազմին, աղքատութեան, բռնութեան:
Քիտզրայթց կազմակերպութեան կողմէ հիմնուած Մանուկներու խաղաղութեան միջազգային մրցանակը ամէն տարի կը վարձատրէ 16 տարեկանէն փոքր պատանի մը, որ աշխատած է մանուկներու իրաւունքներուն համար:
Մրցանակակիրը կը ստանայ 100 հազար եւրօ, որ կը ներդրուի այդ անձին աշխատանքներուն կապուած տարբեր ծրագիրներու մէջ:
Հարցարան
Ընդհանուր Գիտելիքներ
1.- Աշխարհի ամէնէն մեծ արեւադարձային անտառը Հարաւային Ամերիկայի մէջ Ամազոնի անտառն է:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
2.- Բրինձը կը բուսնի տաք եւ խոնաւ շրջաններու մէջ:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
3.- Փոքր արեւածաղիկները`
ա – Իրենց տերեւները կը գոցեն, երբ արեւը կը փայլի, բ – Դէպի արեւ կը դառնան արեւը ծագելէն մինչեւ անոր մար մտնելը, գ – Բնաւ դէպի արեւ չեն դառնար, դ – Միշտ ուղիղ կանգնած կը մնան, նոյնիսկ երբ արեւ չկայ:
4.- Կարգ մը բոյսեր միջատներ կ՛ուտեն:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
5.- Պամպու եղէգներուն մէջը պարապ է:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
6.- Բադերը իրենց աչքերը բաց կը պահեն քնանալու ընթացքին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
7.- Թութակները լուռ կը մնան, երբ կը ձանձրանան:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
8.- Սիրամարգերը ո՞ւր կը նախընտրեն խաղալ:
ա – Գետնի վրայ, բ – Ծակի մը մէջ, գ – Ծառի մը վրայ, դ – Քարայրի մը մէջ:
9.- Բուն իր մարմնին ո՞ր բաժինը չի կրնար շարժել:
ա – Գլուխը, բ – Աչքերը, գ – Ոտքերը, դ – Թեւերը:
10.- Թեւատները շատ ցածէն կը թռչին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
11.- Չղջիկը թռչուն մըն է:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
12.- Պասքեթպոլի գնդակները աւազով լեցուած են:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
13.- Որքա՞ն է Ողիմպիական աւազանի մը մեծութիւնը:
ա – 15 մեթր, բ – 25 մեթր, գ – 50 մեթր, դ – 100 մեթր:
14.- Լոլիկները եկած են Հարաւային Ամերիկայէն:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
15.- Ի՞նչ կը կոչուի կարգ մը առիթներու սկովտիացի այր մարդոց հագած փէշը:
ա – Քիլթ, բ – Քուլթ, գ – Քոլթ, դ – Քելթ:
16.- Ի՞նչ կը կոչուին Զատիկ կղզիին վրայ գտնուող հսկայական արձանները:
ա – Ռավա Նուի, բ – Մոայ, գ – Քեցալքոլթ, դ – Մայա:
17.- Հետախուզական առաջին ճամբորդութիւնները կատարուած են առանց քարտէսի եւ կողմնացոյցի:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
18.- Չինական Նոր տարին կը սկսի յունուար 1-ին:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
19.- Վատիկանը աշխարհի ամէնէն փոքր երկիրն է: Որքա՞ն է անոր բնակչութեան թիւը:
ա – 5-10 անձ, բ – 50-100 անձ, գ – 500- 1000 անձ, դ – 5000-10,000 անձ:
20.- Ռուսիան երկու ցամաքամասերու վրայ կը գտնուի:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
21.- Եգիպտոսի Մեծ բուրգը համապատասխան է ֆութպոլի վեց դաշտերու:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
22.- Գլխուն մազերը շատ աւելի արագ կը բուսնին, քան` մօրուքի մազերը:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
23.- Ո՞ր երկրին մէջ կ՛ապրին աշխարհի ամէնէն բարձրահասակ (միջին հաշուով) անձերը:
ա – Չինաստան, բ – Աւստրալիա, գ – Արժանթին, դ – Հոլանտա:
24.- Մեր մարմնին ոսկորներուն կէսը կը գտնուի մեր ձեռքերուն եւ ոտքերուն մէջ:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
25.- Փիկմենները աշխարհի ամէնէն փոքրահասակ անձերն են:
ա – Ճիշդ, բ – Սխալ
Պատասխանները վերջաւորութեան
Ինչո՞ւ Աքլորները
Առտուն Կը Կանչեն
Աքլորը կանչեր կ՛արձակէ յայտարարելու համար, թէ ինք հաւնոցին թագաւորն է: Եւ որովհետեւ ան առտուն շատ աշխուժ կ՛ըլլայ, իրեն հետ կ՛արթնցնէ բոլոր իր շուրջինները, երբ արեւը կը ծագի: Անոր կանչերը կը շարունակուին ամբողջ օրուան ընթացքին, սակայն մենք զանոնք նուազ կը լսենք, որովհետեւ մեր շուրջը շատ աւելի աղմուկ կ՛ըլլայ:
Ինչո՞ւ Մժեղները
Կը Խայթեն
Մժեղներուն մօտ միայն էգ մժեղները կը խայթեն: Որպէսզի անոր հաւկիթները աճին, ան պէտք է քիչ մը արիւն խմէ: Այս պատճառով է, որ ան ունի մորթը ծակելու կարողութիւնը ունեցող ծծոց մը. մինչ արու մժեղները կը սնանին միայն ծաղիկներու նեկտարով: Մժեղները կը խայթեն թէ՛ մարդիկը, թէ՛ ալ անասունները:
Ինչո՞ւ Մեղուները
Թագուհի Մը Ունին
Ան բոլոր մեղուներուն մայրն է: Թագուհին միակ մեղուն է, որ հաւկիթներ կ՛ածէ: Այս պատճառով անոր տրուած է թագուհիի «տիտղոսը»: Ան ծնունդ կու տայ միւս բոլոր մեղուներուն` բանուորներուն, որոնք ծաղիկներուն վրայէն բեղմնափոշին կը հաւաքեն, կամ փեթակին մէջ մեղրի պատրաստութեան աշխատանքներուն կը մասնակցին: Թագուհին կրնայ օրական միլիոնաւոր հաւկիթներ ածել:
Ինչո՞ւ Ընձուղտները
Երկար Վիզ Մը Ունին
Տափաստանին մէջ խոտերը քիչ են: 20 միլիոն տարիներ առաջ, որովհետեւ արդէն բազմաթիւ անասուններ գետնի բոյսերը կ՛ուտէին, ընձուղտները սկսած են ուտել ծառերուն վրայի տերեւները, եւ անոնց վիզը սկսած է երկննալ բարձրերը գտնուող այդ ուտելիքին կարենալ հասնելու համար:
Ինչո՞ւ Մենք
Կը Փռնգտանք
Դուրս հանելու համար պզտիկ աղտոտութիւնները: Այս շարժումը անկարելի է ղեկավարել, եւ փռնգտալու ընթացքին քիթէն արձակուած օդը կրնայ երբեմն հասնիլ ժամական 200 քմ արագութեան:
Պատասխանները
1 – ա, 2 – ա, 3 – բ, 4 – ա, 5 – ա, 6 – ա, 7 – բ, 8 – գ, 9 – բ, 10 – բ, 11 – բ, 12 – բ, 13 – գ, 14 – ա, 15 – ա, 16 – բ, 17 – ա, 18 – բ, 19 – գ, 20 – ա, 21 – ա, 22 – բ, 23 – դ, 24 – ա, 25 – ա:
