Երկուշաբթի, 2 նոյեմբեր 2015-ին, «Ազդակ»-ի «Արսէն Չաղլասեան» ժողովասենեակին մէջ տեղի ունեցաւ հարցազրոյց` Երեւանի պետական համալսարանի Հայագիտական հետազօտութիւններու հիմնարկի հայ-օսմանական յարաբերութիւններու բաժանմունքի ղեկավար Լուսինէ Սահակեանի հետ: Հայ-օսմանական յարաբերութիւններուն շուրջ հարցազրոյցը վարեց «Ազդակ»-ի միջազգային լուրերու խմբագիր Վահրամ Էմմիեան:
Խօսելով Օսմանեան կայսրութեան պատմութեան ընթացքին հայ ժողովուրդը Միլլի Սըտիք (հաւատարիմ ժողովուրդ), ռայա եւ կեաւուր նկատուելու երեւոյթին մասին` Լուսինէ Սահակեան յայտնեց, որ խնդիրը պէտք է դիտել Օսմանեան կայսրութեան քաղաքականութեան եւ այն իրողութեան ծիրին մէջ, որ կայսրութիւնը քրիստոնէութեան հակոտնեայ դիրքի վրայ էր: Ան նշեց, որ կեաւուր հասկացողութիւնը կու գայ Օսմանեան կայսրութեան սկզբնական շրջանէն: Քրիստոնեաները կայսրութեան մէջ կազմած են մեծամասնութիւն, ուստի կայսրութեան առջեւ դրուած էր զանոնք իսլամներով հակակշռելու հարցը, իսկ ատոր ամէնէն տարածուած ձեւը քրիստոնեաներու բռնի իսլամացումն էր: Ինչ կը վերաբերի «Միլլի Սըտիք»-ի հանգամանքին, ատիկա կ՛օգտագործուի թուրք պատմաբաններու կողմէ` ցոյց տալու համար, որ հայերը լաւ վերաբերմունքի կ՛արժանանային, սակայն հետագային երախտամոռ դարձան եւ արտաքին ուժերու հետ դաշնակցեցան:
Ինչ կը վերաբերի իսլամացման երեւոյթին, Սահակեան յայտնեց, որ այդ երեւոյթը կը բաժնուի երեք հանգրուաններու` 15-16-րդ դարուն թուրք-պարսկական պատերազմի շրջան, 17-րդ դարու առաջին կէսէն 19-րդ դարու առաջին կէս` ռուս-թրքական տագնապի ժամանակ, իսկ 3-րդ հանգրուանը` 19-րդ դարէն 20-րդ դարու կէսերը:
Սահակեան նշեց, որ համշէնահայերու իսլամացման գործին մէջ մեծ դեր ունեցած են իսլամացած յոյները, եւ այդ պատճառով ալ համշէնցիներուն մօտ գոյութիւն ունի անոնց նկատմամբ որոշակի վերապահութիւն: Ան աւելցուց, որ Օսմանեան կայսրութեան մէջ հայերէն խօսելու «յանցանքին» համար կը կտրէին մարդոց լեզուները, իսկ համշէնցիներուն պարագային հայերէն 7 բառ արտաբերելը կը նկատուէր հայհոյութիւն:
Հարցազրոյցին տեսերիզը յառաջիկայ օրերուն պիտի տեղադրուի «Ազդակ»-ի կայքին, ինչպէս նաեւ հայրենի «Նոյեան Տապան» լրատու գործակալութեան կայքին վրայ:
