ՄԱՐԻ ՌՈԶ ԱՊՈՒՍԷՖԵԱՆ
Սեպտեմբեր 20-ը արցախահայութեան բռնի տեղահանման տարելիցն է: Իրապէս` դժուար ընդունելի, ծանր ապրումների օր, յիշելով այն պայմանները, որով պայքարեցին արցախցիները, փորձեցին պաշտպանել իրենց նուիրեալ հայրենի հողը, սակայն անտեղեակ դաւաճանի ծրագրերից` յայտնուեցին նրա որոգայթում դատապարտուեցին տեղահանման, հայրենի երկրի կորստին:
Մինչ մեզնից շատերի համար այս օրը ծանր վկայագրութեան օր է, Հայաստանի իշխանութեան համար, պարզւում է, կրկին թշնամու հետ հանդիպման առիթ է: Ի «յարգանս այդ օրուան» Ազգային անվտանգութեան ծառայութեան տնօրէն Անդրանիկ Սիմոնեանը Պաքու այցելեց հաւանաբար ազերիների հետ նշելու այդքան հեշտօրէն իրենց յանձնած Ստեփանակերտը: Թուրքերը գիտեն ինչպէ՛ս նշել իրենց ձեռքբերումները, ինչպէ՛ս հպատակեցնեն դաւաճաններին, դաւաճաններն էլ գիտեն իրենց պարտականութիւնները:
Այս ամէնի կողքին, աւելի շատ ինձ վրդովուեցնում է մեր ժողովրդի համատարած լռութիւնը նաեւ այս տարելիցի կապակցութեամբ, երբ միջազգային կազմակերպութիւններում աշխատանք է տարւում բռնի տեղահանուածների ճակատագրի համար, երկրի ներսում ժողովուրդը լռում է, ինչպէս լռում է իշխանութեան երկրակործան բոլոր քայլերին:
Ինչպէ՞ս կարելի է հանգիստ ունենալ, երբ շուրջբոլորդ տեղահանուած, ամէն ինչ կորցրած, ազգիդ մասնիկների մի հսկայ զանգուած կտրուած է իրեն սնող, իրեն կեանք տուած հողից, որը մեր բոլորի հողն է նաեւ, մեր երկիրը: Զրկուած իր ունեցուածքից, տարիների իր տքնաջան աշխատանքի քրտինքով ստեղծածից:
Արցախի ժողովրդի իրաւունքերի համար ՀՀ իշխանութիւնը չբարեհաճեց բանակցել Ազրպէյճանի հետ եւ, աւելի՛ն, նրանց ստիպումով լուծարելով Արցախի գործող իշխանութիւնը` մասնակիցը դարձաւ արցախայութեան տեղահանմանն ու բնաջնջմանը:
Այսքանից յետոյ ինչպէ՞ս հանգիստ զգայ արցախցին իրեն տեղահանած իշխանութեան «հովանու» տակ, որ ամէն վայրկեան թշնամանքով է շրջապատուած իր իսկ ազգի կողմից:
Ինչպէ՞ս հանգիստ զգայ, երբ 150.000 մարդկային զանգուած, երեխաներ, ծերեր, երիտասարդներ, նորապսակներ, հիւանդներ` մի ամբողջ ժողովուրդ, ոչ միայն ստիպողաբար տեղահանուած է, այլ մատնուած է անտարբերութեան իր հողն ու ունեցուածքը դաւադրաբար թշնամուն յանձնած իշխանութեան կողմից:
Մինչեւ ե՞րբ է շարունակուելու այս համատարած անտարբերութիւնը երկրում տեղի ունեցող ճակատագրական փոփոխութիւններին:
Մինչեւ ե՞րբ էք հանդուրժելու, թիկունք կանգնելու այս հայակեր իշխանութեանը, որը այլեւս բացայայտ շարունակում է ծառայել թուրքերին, կատարել նրանց բոլոր հրաման-պահանջները` ջնջել, վերացնել այն ամէնը, ինչը խորհրդանշում է մեր դարաւոր պատմութիւնը, որը ազգային է, մեր ինքնութիւնն ու մեր դիմագիծը:
Ինչպէ՞ս էք լռում, ինչպէ՞ս էք ընդունում, երբ իբր թէ միայն անձնագրերից վերացնում է մեր խորհրդանիշը` այն արդարացնելով ինչ-որ բարբաջանքով: Մի՞թէ չէք հասկանում, որ սա ազգայնութիւնը ջնջելու իր հերթական քայլերից է, որից յետոյ արդարանալու է, որ եթէ «դէմ էիք, բողոքի ցոյց անէիք»: Եւ ինքը իրաւացի է այս հարցում, քանի որ իր իւրաքանչիւր քայլը դուք լռութեամբ ու համատարած հաւանութեամբ էք ընդունում:
Բողոքի, ձեր անհատական ընդվզումը` իբրեւ հայ, իբրեւ երկրի տէր, ճչալու, բողոքելու փոխարէն` բաւարարւում էք Մասիսին նուիրուած բանաստեղծութիւնների մէջբերումներով:
Բաւական է, որքան բանաստեղծութիւններով սնուեցիք, դրանց շուքերում պատսպարուեցիք, ձեր ազգային պարտքը այլոց զգացումների վրայ յենեցիք` ինքներդ ձեզ ազատելով քաղաքացու, երկրին տէր կանգնելու իրաւունքից:
Այսօր իւրաքանչիւրիդ բողոքը թիւ է, շարժում, ըմբոստութիւն, ձեր ազգային պարտքի կատարում, որից խուսափում էք, բայց վաղը ուշ է լինելու:
Իւրաքանչիւր օր այս իշխանութեան հովանու տակ մենք կորցնում ենք առաւելը:
Ոչ մէկին գաղտնիք չէ, որ որպէս վարձահատոյց իրենց հաւատարիմ ծառայութեան` այս ազգակործան իշխանութիւնը կրկին է ընտրուելու, քանի որ ընտրութիւնները մեր նման ստրկացած երկրում մեր ընտրութիւնով չի կատարւում, որքան էլ ժողովուրդը այլոց ընտրի, որքան էլ այն արդար յայտարարեն: Մի՛ խաբուէք, եւ ընտրութիւններին մի՛ սպասէք: Քանի դեռ ժամանակ ունէք, կազմակերպուէք եւ դուրս նետէք ազգակործան ներկայ իշխանութեան ամենավերջին մասնիկին անգամ, քանի դեռ արցախցիների վիճակին ինքներդ էլ չէք մատնուել:
Խորին սրտցաւութեամբ բոլոր տեղահանուածներին` փոքրից մեծ, մաղթում եմ համբերութեամբ տոկալու իրենց բաժին ընկած այս ահաւոր ողբերգութիւնը` յուսալով, որ ի վերջոյ համբերութեան բաժակը յորդածների շարժումը դուրս է նետելու այս թրքածին ոչնչութիւններին:
20 սեպտ. 2025թ
