ԼՈՒՍԻՆԷ ԱՌԱՔԵԼԵԱՆ
Պետութիւնն ու Եկեղեցին հակադրելու, իսկ յետոյ Հայ առաքելական եկեղեցու դէմ արշաւ սկսեցին 2018 թ.-ին Հայաստանում իշխանութեան եկածները:
«2018 թ.-ից սկսեցի գրել «Առաջնորդը» վէպը: Այն հատուածաբար տպագրւում էր «Իրատես» թերթում, 2020 թ.-ին այն գիրք դարձաւ: Դեռ այն ժամանակուանից սկսած ցանկացած յարմար առիթով ասել եմ` օր առաջ, ժամ առաջ ազատուէք այս տեսակից: Սա վատ, ներդրուած տեսակ է: Հարկաւոր է շուտափոյթ հզօրացնել ազգային արժեհամակարգը: Բայց, ցաւօք, պարզուեց, որ կան բաւականին շատ մարդիկ մեր հասարակութեան մէջ, որոնք այսօր քանակ են կազմում, եւ որոնք ընդունեցին հակադիր, դաւաճանական կեցուածք իրենց ազգային արժէքների եւ սրբութիւնների նկատմամբ: Իսկ Եկեղեցին մեր հաւատն է, սրբութիւնն է, ինչպէ՞ս կարելի է նրա դէմ դուրս գալ:Կարելի է ինչ-որ անհատների առանձնացնել եւ ասել, որ այս անհատը չարաշահել է հոգեւոր առաջնորդի, հոգեւոր հօր լիազօրութիւնները: Բայց չի կարելի դուրս գալ Եկեղեցու եւ հաւատի դէմ, դա դաւաճանութիւն է ազգային սրբութիւններին: Մեր բոլոր մշակութային, պետական, գիտական արժէքները ստեղծուել են եկեղեցու հովանու ներքոյ: Մեր պատմութիւնը դա է ցոյց տալիս», «Փաստ»-ի հետ զրոյցում ասում է գրող, հրապարակախօս Դաւիթ Մկրտիչի Սարգսեանը:
Նրա համոզմամբ, Եկեղեցուն ուղղուած այս հարուածները պատահական չէին, քանի որ օրուայ իշխանութիւններն ունէին այն գիտակցումը, որ ծանրագոյն պահին Եկեղեցին կը ստանձնի առաջնորդի դերը: «Իրենք հարուածում են բոլոր այն թիրախներին, որոնցով պայմանաւորւում է ազգային ինքնութիւնը: Տգէտ են, փողոցային` իրենց բառապաշարից սկսած, բայց ունեն լաւ խորհրդատուներ, որոնք իրենց յուշում են, թէ ի՛նչ պէտք է անել, որից յետոյ ո՛ր քայլը պէտք է անել, որովհետեւ չմարդի մտածողութեամբ արարածներ են, որոնք իրենց կենսագրութեան մէջ ոչինչ չունեն ստեղծած: Իմ` իսկապէս զօրավար ընկերները, ոչ թէ` Գուրգէն Մելքոնեանի նման, ասում էին` մեր կենսագրութիւնը խփեմ գլխիդ, բեկորներդ չի հաւաքուի: Սրանցից որի կենսագրութիւնը նայէք, փուչ արարածներ են, ընդամէնը` կամակատարներ, խամաճիկներ, որոնք սիրում են խոտի դէզի առաջ կանգնել, լափել այդ դէզը եւ ասել, որ երջանիկ են», նշում է նա:
Եկեղեցուն հարուածում են, նա շարունակում է դիմադրել, նրա հեղինակութիւնը սեւացնում են, նա ստին ճշմարտութեամբ է արձագանգում: «Եկեղեցին հոգեւոր հաւատի խորհրդանիշն է: Ոչ ոք ոչինչ չի կարող անել Եկեղեցու դէմ: Հիմա յաճախ են, չէ՞, ասում` յանգաւ, մարեց շարժումը: Չի կարող մարել: Այո՛, ցաւը, ըմբոստութիւնը ոչ բոլորն են հասկանում, բնական է, որ որոշ մարդիկ մտածողութեան խնդիր ունեն, բայց այս շարժումը չի մարելու, այն կարող է վերաձեւուել, վերափոխուել, առաջնորդները փոխուեն, բայց սա ազգային վշտի եւ ցաւի ըմբոստութիւնն է: Իմ կողքին ցոյցի ժամանակ ռումբ էր պայթում, ժողովուրդը վրայ էր գնում, ոչ թէ յետ: Այս ժողովուրդը վիշտ ունի, ցաւ, որը չի կարելի ոստիկանական ուժերով ճնշել: Մի օր այդ տղերքի գութը, խիղճը պէ՞տք է շարժուի: Լա՛ւ, նրանցից ոեւէ մէկի մայրն իրեն չի ասո՞ւմ` տղա՛յ ջան, իմ տարիքի կին էր, ինչո՞ւ էիր հարուածում: Այս ամէնն աններելի է նաեւ հաւատի ու Եկեղեցու առումով: Չեմ ասում, թէ այս ամէնը հակահայ գործողութիւններ են, ասում եմ` հակամարդ է այս ամէնը, մարդկային չէ», յաւելում է հրապարախօսը:
Ասում է` չի կարելի հեծանիւ քշելով երկիրը տալ թշնամուն: Դա անպատկառութիւնից, դաւաճանութիւնից դենն է: «Երբեմն կառավարութեան նիստերն եմ դիտում, հարց են քննարկում, «դէմ կա՞յ, չկայ», եւ այդպէս շարունակ: Ինչպէ՞ս կարող են դէմ լինել, երբ բոլորը նոյն սանրի կտաւն են: Բնականաբար այս մարդը հրաժարական չի տալու, այս կառավարութիւնն ու Ազգային ժողովն անցել են բոլոր տեսակի սահմանները, խախտուած է ամէնը, շատ լաւ գիտեն, որ եթէ վաղն իշխանափոխութիւն եղաւ, բոլորն անխտիր դատապարտուելու են: Հետեւաբար ամէն ինչ անելու են, որ մնան իշխանութեան: Պատրաստ են քաղաքացիական բախումների, նոյնիսկ` ներքին պատերազմի: Պէտք է նրանց դէմ պայքարելու այլ միջոցներ մտածել, որովհետեւ բարոյականութիւնը, սահմանադրականութիւնն իրենց խորթ են: Մարդուն կարելի է կոչել արժանապատուութեան, ասել` ամօթ է, մարդ ես, չի կարելի նման բան անել, բայց եթէ դիմացինդ այդ որակներից հեռու է, ի՞նչ կարող ես անել:
Ինչպէ՞ս կարող ես դասական հագնուած կանգնել եւ խօսել խուլիկանի հետ: Խուլիկանի հետ խօսելու միայն մէկ ձեւ կայ… Եթէ լինի ազգային միաբանութիւն, երեւի թէ հէնց իրենց տէրերը, նշանակողներն իրենց հեռացնեն: Չեմ ուզում, որ հայ մարդու արիւն թափուի: Իրենք մարդատեաց են, մարդ չեն, սատանայ են: Լաւագոյն ելքը կը լինի այն, որ իրենց տէրերն իրենց հեռացնեն, հասկանան, որ ժողովուրդն այլեւս չի կարողանում տանել այս դաւադիր խաղերը, ստախօսութիւնը, խաբկանքը, դաւաճանութիւնն ու դաւադրութիւնը: Ինչպէս իւրաքանչիւր հայ մարդ, ես էլ ինձ հարց եմ տալիս` լա՛ւ, ի՞նչ անեմ, ի՞նչ անենք, որ այս իշխանութիւնից ազատուենք, եւ գան ազգային, պետական մտածողութիւն ունեցող մարդիկ, ոչ թէ Հայաստանի «չեկանկան» գրպանում դրած եւ երկրով մէկ շրջող ու ցուցադրող, եռագոյն աւազի ժամացոյցն ի ցոյց դնող, ջուրը սեղանի վրայ լցնող մէկը: Այս ամէնը զզուելի ու անտանելի է, իսկ եթէ մի բան զզուելի ու անտանելի է, դա վերջ ունի: Թող մտածեն իրենց հետագայ կեանքի մասին», ասում է նա:
Գրողի կարծիքով, տարիներ շարունակ մարդկանց մտածողութիւնը փոխեցին, ունեցանք այս արդիւնքը: Հնարաւոր է մարդկանց դարձի բերել եւ միաւորել ոչ թէ անհատների, այլ պետութեան եւ հաւատի շուրջ: «Միշտ ասել եմ` անկախ չենք կարող լինել եւ անկախ չենք: Երբ անկախութիւն կոչուած խաբկանքը դրել են մեր մէջ, այդ օրուանից սկսած` մեր երկրում աշխատել են օտար գործակալներ եւ լուրջ են աշխատել: Դասընթացներ են անցկացրել տարբեր դրամաշնորհների միջոցով եւ այլն: Փչացրել են հայի տեսակը: Մեր բոլոր խնդիրները սկսւում եւ աւարտւում են իշխանափոխութիւնից: Ոեւէ պաշտօնեայ իր տեղում չէ, ոչ ոք կապ չունի իր գործի հետ: Խամաճիկներ են, որոնք անելու են այն ամէնը, ինչ ասելու է իրենց գլխաւոր գերագոյն հրամանատարը, որովհետեւ նա էլ թոյլ է տալիս, որ ահաւոր չափերով լափեն: Այս է իրականութիւնը:
Ըստ իս, սրանցից ազատուելու համար նախ պէտք են կտրուկ գործողութիւններ, պէտք է նաեւ բաւականին երկար ժամանակ աշխատանք տանել ժողովրդի հետ: Նրան ասել` տե՛ս, հարեւանդ ով է, որ քեզ ուտում է: Ազրպէյճանցին ի՞նչ է տուել համաշխարհային մշակոյթին, գիտութեանը, եւ դու ի՞նչ ես տուել: Համեմատիր դա: Յաճախ ասում են, որ մշակոյթների կռիւ է, բայց ո՛չ, սա մշակոյթի եւ հակամշակոյթի կռիւ է: Սա էլ երբեմն ինձ դրդում է մտածելու` իսկ աւելի լաւ չէ՞ր գիտութեամբ, գրչութեամբ, մշակոյթով չզբաղուէինք, այլ սուր սրէինք, վայրենի լինէինք, որ այս համաշխարհային խայտառակութիւններին դիմանայինք: Կիրթ լինելը պարտւում է բարբարոսութեանը, ուրեմն դու էլ բարբարոս եղիր: Այլ տարբերակ չունես: Հարեւանդ համաշխարհային տականք է: Ոչ ոք չդատապարտեց նրա արածները, աշխարհը լուռ հետեւեց: Դէ, Ամերիկան, Եւրոպան յաջորդ ցեղասպանութիւնից յետոյ կը գան այստեղ որբանոցներ կը կառուցեն, մարդասիրական օգնութիւն կը տան:
Մարդկային արժէքների կրող են, այդ դէպքում ինչո՞ւ թոյլ տուեցին, որ հայ ազգը, Հայաստանը դառնայ այսքան խեղճ ու կրակ, ինչո՞ւ նշանակեցին այս լակոտ-լուկուտին, ինչո՞ւ մեր գլխին բերեցին այս համաշխարհային խայտառակութիւնը, որ գլխահակ քայլեմ: Ինչո՞ւ: Այս հարցերը պէտք է պատասխան ստանան: Մարդկանց հետ պէտք է աշխատանք տանել, ազնիւ, արդարամիտ մարդիկ են պէտք: Ու կը փոխուի ամէն ինչ: Շատ հիասթափուած եմ, բայց երբեք չեմ յուսահատւում: Քանի կամ, պատրաստ եմ զէնքը ձեռքիս հայրենիքս պաշտպանել, ինչպէս եւ` իմ երեխաները: Ուղղակի սրանք կործանարար վնաս տուեցին մեր պետութեանը: Երազում անգամ չէի կարող երեւակայել, թէ փողոցային խուժանը ինչպէ՛ս կարող է երկիր ղեկավարել», եզրափակում է Դաւիթ Մկրտիչի Սարգսեանը:
