ՔՐԻՍՏ ԻՍԿԷՆՏԷՐԵԱՆ
Մեծ արուեստագէտ Շարլ Ազնաւուրի անժամանցելի «Les enfants de la guerre» երգը կը շարունակէ հնչել արդարութեամբ ու պատմական ճշգրտութեամբ. անոր անմահ, թրթռացող ձայնով երգի բառերը կ՛արտացոլացնեն պատերազմի իւրաքանչիւր մանուկի տուայտանքը:
Իրօ՛ք, «պատերազմի մանուկները մանուկներ չե՛ն»:
Պատերազմի մանուկներու մահիճները կը ճօճուին կեանքի ու մահուան միջեւ: Անոնց օրօրները սոսկ մեղեդիներ չեն, այլ` ծնողական աղօթքներ, ողջ մնալու աղերսանքներ, հեծկլտանքներ ու հեկեկանքներ:
Պատերազմի մանուկները, ռումբերու ձայներէն սարսափած, սոսկ դողդոջուն էակներ չեն, այլ` զարհուրած հոգիներ, որոնք երբեմն նոյնիսկ կը զրկուին իրենց միակ ապահով վայրերէն` ծնողական գոգերէն, մայրական ջերմութենէ եւ հայրական շուքէ:
Պատերազմի մանուկները սոսկ մանուկներ չեն. անոնք պատերազմի ոճիրներու ողջ նահատակներ են, որոնք տակաւին նոր ծնած, կեանքի փոխարէն, մա՛հը կը համտեսեն իւրաքանչիւր կենսախոց ռումբի շկահիւնի հետ:
Հայոց ցեղասպանութեան որբերը եւս մանուկներ չէին: Անոնց տեսած բարբարոսութիւնները այլ մանուկներ չտեսան, եւ անոնց ապրած արհաւիրքը այլ մանուկներ չապրեցան:
Լիբանանի արիւնահեղ եղբայրասպան պատերազմի եւ իսրայէլեան պատերազմներու մանուկները եւս կը վկայեն:
Պատերազմի մանուկներու շղթայի օղակներուն ագուցուեցան նաեւ Արցախի Հանրապետութեան մանուկները, որոնց մանկութիւնը խլեցին ցեղասպան թուրքն ու անոր հոգեհարազատ ազերին` աշխարհի մեղապարտ լռութեան քողին ներքեւ:
Եւ ահա, վերջերս սարսափելի ճակատագիր ունեցան պաղեստինցի անմեղ մանուկներ. անոնց լացն ու դիակները սիրտ ճմլեցին:
Պատերազմի մանուկները սոսկ մանուկներ չե՛ն. պատերազմի մանուկները խաղաղութեան ծարաւի անյագուրդ լուսեղ հոգիներ են:
«Արեւելեան կողմն աշխարհի» եւ ամէնուրեք «Խաղաղութի՜ւն թող ըլլայ…»:
