Յ. ԲԱԳՐԱՏՈՒՆԻ
ՀՅ Դաշնակցութեան 125-ամեակի տօնակատարութիւնը տեղի ունեցաւ Պիելի մէջ, բազմահազար հայորդիներու ներկայութեամբ:
Յաջորդ առաւօտ, Դրոն այցելեց Կեդրոնական կոմիտէի գրասենեակ եւ խնդրեց ընդունիլ իր կողմէ պատկառելի գումար մը` իբրեւ նուէր 125-ամեակին առիթով:
Իրեն յատուկ խանդավառութեամբ, աչքերէն խայտացող բերկրանքով փոխանցեց ո՛չ միայն իր, այլ նաեւ իր շրջապատի համակիր հայրենակիցներու գնահատանքը ձեռնարկին կազմակերպուածութեան, յայտագիրին, արտասանուած խօսքերուն, ուղղուած պատգամներուն, բայց մանաւանդ այն խոր ոգիին, որ Դաշնակցութիւնը փոխանցած է տասնամեակներու ընթացքին մեր ժողովուրդին:
Իր տարերքին մէջ, յանկարծ Դրոն յուզուեցաւ, «փոքրացաւ» եւ ամօթխածութեամբ ըսաւ. «Խնդրանք մը ունիմ, որ չեմ ուզեր մերժես: Վաղ երիտասարդութեան տարիքի մէջ չեմ, հասուն տարիքի հասած եմ, եւ գիտակցաբար որոշած եմ միանալ Դաշնակցութեան ընտանիքին` համակիրի աստիճանէն դառնալու ՀՅ Դաշնակցութեան անդամ»:
Անհրաժեշտ դաստիարակչական ծրագիրին հետեւելէ ետք, Դրոն երդում տուաւ մաս կազմելու Դաշնակցութեան շարքերուն:
Երդման արարողութենէն ետք, շնորհաւորութեան ընթացքին, այրուող աչքերով ըսաւ. «Ընկե՛ր Յակոբ, հիմա չես կրնար հաւատալ, թէ ինչքա՛ն հպարտ եմ երդումովս, որ անաղարտ պիտի պահեմ մինչեւ մահս: Հիմա ինքզինքս ամբողջական դաշնակցական կը զգամ»:
Երբ մահուան բօթը ստացայ կիրակի երեկոյեան, անմիջապէս եւ առաջին մտածումս գնաց ա՛յս Դրոյին, որ հպարտ էր իր դաշնակցականի երդումով:
Համակիր թէ շարքային կուսակցական, Դրօ Մանտալեան միշտ նոյնն էր, ամէն օր քիչ մը աւելի հասուն, քիչ մը աւելի խոհական, քիչ մը աւելի պատասխանատու, բայց տեւաբար, անխոնջ, շէնշող, շարժուն, կայտառ, ծառայասէր, ընկերասէր, զոհաբերող, լուռ կարեկցող, բարերար, բոլորին հասանելի ու բոլորին հասնող երիտասարդը, որուն մօտ «Ոչ»-ը համազօր էր տկարութեան, մերժումը համազօր էր անմարդկային վերաբերումի:
Կուսակցութեան, ՀՄԸՄ-ի թէ մեր կառոյցներուն լայն կարիքներուն ծանօթ Դրոն, օժանդակութեան դիմումի չէր սպասեր, այլ ինք կը նախաձեռնէր եւ իրեն հետ կը մղէր ուրիշները ո՛չ միայն օժանդակելու, այլեւ մանաւանդ կը մղէր զանոնք «հայանալու» եւ ընծայաբերելով սորվելու ազգին օգտակար ըլլալու հաճոյքը, անհատականէն վեր հաւաքական նուաճումներ արձանագրելու համար:
Դրօ Մանտալեան սովորական հայ չէր: Ան երեւոյթ էր մեր իրականութեան մէջ: Գօտեպնդող, յուսադրող, դրականը տեսնող, լաւատես անձնաւորութիւն, որուն համար անունն ու դիրքը, ցուցադրականութիւնը կամ յարգանքը երկրորդական էին:
Վերջին շրջանին ան անդամ էր Կեդրոնական կոմիտէի տնտեսական յանձնախումբին: Երկրին տնտեսական, ելեւմտական եւ առողջապահական տագնապները դժուարացուցած էին յանձնախումբի գործունէութիւնը: Բայց Դրոն տեւական շարժումի մէջ էր: Շաբաթ չէր անցներ, որ խապրիկով մը, գումարով մը, ծրագիրով մը, օժանդակութեան բացիկով մը չթեթեւցնէր տագնապին յառաջացուցած բեռը:
Ծանր է կորուստը իր ընտանիքին համար, իր շրջապատին համար, մեր բոլորիս համար:
Քաղցր է իր յիշատակը եւ գօտեպնդիչ` իր օրինակը:
Հաւաքական տագնապի այս օրերուն ինչքան կարիքը կը զգանք Դրոյին:
Դաշնակցական երդումով հպարտ Դրոյին:
Սիրելի՛ Դրօ,
Քու սիրած ձեւովդ քեզի երթաս բարով պիտի ըսեմ: Ցը…
Միշտ մեզի հետ պիտի մնաս:
