ԷԴԻԿ ԱՆԴՐԷԱՍԵԱՆ
Նախընտրական համընդհանուր էյֆորիայի մէջ, հաւանաբար, քչերն ականջալուր եղան ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցչի այն պնդումներին, որ Նիկոլ Փաշինեանը ոչ միայն ձգտում է մէկ ուժի լիակատար իշխանութիւն ձեւաւորել, այլեւ` ընտրել սեփական ընդդիմութիւնը: Կեանքը ցոյց տուեց, որ Փաշինեանը, օգտագործելով նախկին իշխանութիւններին հեռացնելու փաստը` ճիշդ նախկինների հանգոյն ունեցաւ մի խորհրդարան, որը, «դակիչ» մարմին լինելուց զատ, այլ գործառոյթ չի իրականացնելու:
Եթէ յիշում էք, սահմանադրական փոփոխութիւնների ժամանակ ՀՅԴ-ն կարեւորում էր խորհրդարանում կայուն մեծամասնութիւն ձեւաւորելու հարցը: Կայուն քոալիսիոն մեծամասնութիւնը, բնականաբար, տարբերւում է մէկ ուժի լիակատար մեծամասնութիւնից: Դրանք միանգամայն տարբեր բաներ են: Եթէ քոալիսիոն հիմունքներով ձեւաւորուած կայուն մեծամասնութիւնը տքնաջան քննարկումների եւ բիւրեղեայ որոշումներ կայացնելու հարթակ է, ապա մէկ ուժի լիակատար մեծամասնութիւնը, մենք դրանում բազմիցս ենք համոզուել, խայտառակութիւն է` բոլոր առումներով: Իմքայլական խորհրդարանն ի՞նչ պէտք է քննարկի կամ ինչպէ՞ս պէտք է վերահսկի իմքայլական վարչապետի եւ կառավարութեան գործունէութիւնը: Փաստօրէն, խորհրդարանի եւ կառավարութեան միջեւ տարբերութիւն գոյութիւն չունի, որեւէ հարց, որ կարող է քննարկում առաջացնել, չկայ, Փաշինեանը մատը որ կողմ ծռի, խորհրդարանն այդ կողմ էլ շարժուելու է: Այլ կերպ չի էլ կարող լինել, այս խորհրդարանը եւ կառավարութիւնը չեն կարող միմեանց հակառակուել, վիճել իրար հետ: Ասել է, թէ Փաշինեանը կարող է հանգիստ միապետ հռչակուել, եւ ոչ ոք չի կարող հակառակուել նրան:
Նոր խորհրդարանում, ամենայն հաւանականութեամբ, քոալիսիոն չի լինի: Փաշինեանը չունի դրա կարիքը եւ յայտարարել է, որ միայնակ է կառավարութիւն ձեւաւորելու: Սա նշանակում է, որ մենք խորհրդարանում տէ ֆաքթօ երկու ընդդիմադիր ուժ ենք ունենալու` ի դէմս «Բարգաւաճ» եւ «Լուսաւոր» Հայաստանների, որոնց միջեւ արդէն իսկ «լուրջ» տարաձայնութիւններ կան այն հարցի հետ կապուած, թէ իրենցից ո՛րն է իսկական ընդդիմութիւնը: Մենք կարող ենք երկուսին էլ հանգստացնել` ասելով, որ երկուսն էլ «սարքովի» ընդդիմութիւն են, եւ որ` Փաշինեանի խորհրդարանն իրական ընդդիմութիւն չունի: Նման խորհրդարանի պարագայում շատ աւելի արդիական է ոչ թէ ընդդիմադիր գտնելու անիմաստ զբաղմունքը, այլ օրէնսդիր մարմինի գործունէութեան խնդիրն` ընդհանրապէս, որովհետեւ, որքան հասկանում ենք, թէ՛ Էդմոն Մարուքեանը եւ թէ՛ Գագիկ Ծառուկեանը խորհրդարան են անցել ոչ այնքան ընդդիմադիր լինելու, որքան Փաշինեանին «դայեակութիւն» անելու կարգախօսներով: Ո՞ւմ համար պարզ չէ, որ կառավարութեան հետ հարցուպատասխաններն այլեւս վերածուելու են, շատ ներողութիւն, աւելորդ «գեալաճիի», որի արդիւնքում որեւէ նոր բան չի ծնուելու:
Շատ յուզիչ էր, ի հարկէ, Էդմոն Մարուքեանի այն յայտարարութիւնը, թէ իրենք բաց են «դրսի» ընդդիմութեան հետ համագործակցութեան համար: Ինչպիսի ժեսթ` արտախորհրդարանական ընդդիմութեանը, որն այսօր խորհրդարանում չէ, զուտ այն պատճառով, որ «չի լպստուել» Փաշինեանին եւ տուրք չի տուել յեղափոխական անցողիկ էյֆորիային: Եւ ճիշդ պահն է այսօր «քլասիք ընդդիմադիր» Էդմոն Մարուքեանին յիշեցնելու, որ նախկին ընդդիմադիր, «Ելք» խմբակցութիւնն անգամ այդքան «բաց» չէր դրսի ընդդիմադիրների առջեւ: Այլապէս «Ելք»-ից ծնուած եւ խորհրդարան անցած «Իմ քայլը» դաշինքի ու «Լուսաւոր Հայաստան»-ի շարքերում մենք այսօր նախկին շատ ընդդիմադիրների կը տեսնէինք, որոնք պակաս «կատաղի» չէին, քան` իշխանութեան եկած փաշինեանականներն ու մարուքեանականները:
Չէի ցանկանայ կանխատեսումներ անել այս խորհրդարանի կեանքի տեւողութեան մասին: Թողնենք` աշխատեն, ինչպէս ասում են: Թէ ինչքա՛ն կը ձգեն այս կազմով, ցոյց կը տան առաջիկայ ամիսները, որոնք հարուստ կը լինեն քաղաքական եւ մանաւանդ արտաքին քաղաքական անցուդարձով: Յուսանք, որ գերկայուն խորհրդարանական մեծամասնութիւն ունեցող կառավարութիւնը կը կարողանայ իրեն դրսեւորել բացառապէս լաւագոյն կողմերով, որովհետեւ որեւէ երաշխիք չկայ, որ նոր խորհրդարանը ճիշդ պահին «ասֆալթին կը փռի եւ պատերով կը տայ» անսխալական հռչակուած Փաշինեանին: Ի դէպ, յիշեցնենք վերջինիս, որ նա այլեւս չի կարող հակախորհրդարանական տեմարշներ անել, որովհետեւ այս խորհրդարանում իր մարդիկ են բացարձակ մեծամասնութիւն ունեցողները:
«Երկիր»
