Հայոց ցեղասպանութեան 103-ամեակին առիթով, կազմակերպութեամբ Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբի վարչութեան, կիրակի, 22 ապրիլ 2018-ի երեկոյեան ժամը 8:30-ին, «Յակոբ Տէր Մելքոնեան» թատերասրահին մէջ ելոյթ ունեցաւ Հայաստանի վաստակաւոր արուեստագէտ, միջազգային մրցոյթներու դափնեկիր Յովհաննէս Պապախանեան` «Պատգամ» մենաներկայացումով, ըստ Կարէն Խաչատրեանի (Խաչկար) նամակագրութիւններուն, բեմադրութեամբ` Մարի Մսըրեանի:
Ներկայիս լոսանճելըսաբնակ Պապախանեան ստանձնած է աւելի քան 190 դեր հայկական եւ ամերիկեան թատրոնի, շարժապատկերի եւ պատկերասփիւռի մէջ: Ելոյթներ ունեցած է իբրեւ երգիչ` տարբեր լեզուներով: Քանի մը մենաներկայացումներ կատարած է նաեւ անգլերէնով:
«Պատգամ»-ը մենաներկայացումը կ՛առնչուի Ցեղասպանութեան մթնոլորտին, ազգային եւ ընկերահոգեբանական ազդեցութիւններուն:
Նախքան մենաներկայացումը ցուցադրուեցաւ Ցեղասպանութեան նուիրուած կարճ տեսերիզ մը:
Մենաներկայացումը ունէր 4 հիմնական առանցքներ. առաջինը` հեղինակին մեծ հօր ապրած տառապանքը եւ անոր աչքին առջեւ կատարուած սահմռկեցուցիչ ոճիրները, երկրորդ` մեծ մօր զգացած տառապանքը, երրորդ` իր քրոջ պարագան, որ փոքր տարիքէն ականատես եղաւ արհաւիրքին ու սպաննուեցաւ 8 տարեկան հասակին` արիւնլուայ թողելով իր խորհրդանշական տիկնիկը, չորրորդը տարեկան դրութեամբ ամբողջ հայ ժողովուրդի երթն է դէպի Ծիծեռնակաբերդ: Այլ խօսքով, անցեալի եւ ներկայի զօդում եւ ամբողջութիւն մը: Մենաթատրոնին մէջ հանդիսատեսը տեսաւ նաեւ հեղինակին մեծ հայրը, որ ուխտագնացութիւն կատարեց դէպի բռնագրաւուած շրջանները` այցելելով Խարբերդ, ուր, վերադառնալով մանկութեան յուշերուն, կրկին անգամ ապրեցաւ վերոյիշեալ տառապանքները: Ուշագրաւ էր այն եղելութիւնը, որ հեղինակին մեծ հայրը միշտ լուռ մնացած է իր կեանքին ընթացքին եւ իր ունեցած բոլոր տառապանքները գրի առնելով պահած է գիրքերու մէջ, որպէսզի ոեւէ մէկը իր յուշերը կարդալով ցաւ չզգայ: Անոր մահանալէն վերջ է, որ իմացած են, թէ ինչպիսի՛ տառապանքներ ապրած է ծերունին:
Յովհաննէս Պապախանեանի բացառիկ խաղարկութեամբ «Պատգամը» առիթ ընծայեց հանդիսատեսին վերանորոգելու իր ուխտը եւ անոր հետ կիսելու մեր ազգային տագնապը եւ պայքարի ոգին:
Ցեղասպանութենէն վերապրողներէն փոխանցուած նմանօրինակ բազմաթիւ յուշեր եւ դրուագներ գոյութիւն ունին իւրաքանչիւր հայ ընտանիքի մէջ: Մենք` իբրեւ նոր սերունդի զաւակներ պէտք է իրազեկ ըլլանք Ցեղասպանութեան առնչուող պատմական իրողութիւններուն, որքան ալ ազդեցիկ եւ յուզիչ ըլլան անոնք եւ միշտ ապրինք, պայքարինք ու շարունակենք մեր պահանջատիրութեան երթը:
