Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Գաղափարական Հարցեր. Օլաֆ Փալմէ. Արմատական Ընկերվարականը

Յունուար 26, 2018
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

20-րդ դարուն արեւմտեան աշխարհի եւ միջազգային քաղաքական գետնի վրայ բռնատիրական-ամբողջատիրական կարգերը ցնցող, ամէն տեսակի խտրականութեան դէմ խօսող եւ ընկերային ու տնտեսական արդարութեան ձայնը բարձրացնող աստղ մը փայլեցաւ Օլաֆ Փալմէ անունով:

«Սկանտինաւեան ընկերվար-ժողովրդավարութիւն.- Գ. Շուէտի ընկերվար-ժողովրդավարական մտածողութեան զարգացման հոլովոյթը» խորագրեալ յօդուածիս մէջ (լոյս տեսած` «Ազդակ»-ի 9 նոյեմբեր 2017-ի թիւին մէջ) նշած էի, որ Օլաֆ Փալմէի ղեկավարութեան ժամանակաշրջանին պիտի անդրադառնամ այլ յօդուածով մը, որովհետեւ Փալմէն իր իւրայատկութիւնը ունի Շուէտի ընկերվար-ժողովրդավարական գաղափարական ուղղութեան զարգացման մէջ եւ յատկապէս` 1960-ական եւ 1970-ական թուականներուն ծաւալած «նոր ձախ» շարժման վրայ անոր ունեցած ազդեցութեան առումով:

Օլաֆ Փալմէ ծնած է 30 յունուար 1927-ին, Շուէտի մէջ: Կրակոտ ու գաղափարապաշտ երիտասարդ մը` շուտով կը դառնայ տեղական աշխատաւորական ու ընկերվար-ժողովրդավարական շարժման սիւներէն մէկը: 1947-1948 տարիներուն Փալմէ ուսանելու կրթաթոշակ կը ստանայ Միացեալ Նահանգներու Քենիըն քոլեճին մէջ: Միացեալ Նահանգներու մէջ ան կը հանդիպի սեւամորթներու նկատմամբ գոյնի հիմքի վրայ խտրականութեան, առաւել եւս ազգային եկամուտի անարդար վերաբաշխման երեւոյթին, որ կը մարմնաւորուէր համատարած աղքատութեամբ: Իր Միացեալ Նահանգներ այցելութիւնը պատճառ կը դառնայ, որ Փալմէ համակրի ընկերվարութեան եւ իր վերադարձին (1949) կ՛անդամակցի Շուէտի Ընկերվար-ժողովրդավարական կուսակցութեան` գործելով կուսակցութեան երիտասարդական թեւին մէջ: 1955-ին ան կը դառնայ Շուէտի Ընկերվար- ժողովրդավարական երիտասարդական միութեան խորհուրդի անդամ: Փալմէի կարծիքը հետեւեալն էր ընկերվարութեան մասին. «Ես կը տեսնեմ, որ ընկերվարութիւնը կը հաստատուի իբրեւ աստիճանական ու դաստիարակչական ընթացք, ուր մարդիկ աստիճանաբար կը ստանան պատասխանատուութիւնները, որոնք տրուած են դրամատէր փոքրամասնութեան»:

1950-ականներուն Փալմէ կ՛այցելէ Ասիոյ ցամաքամասի հարաւն ու հարաւ-արեւելքը (Հնդկաստան, Սրի Լանքա, Թայլանտ, Պուրմա, Ինտոնեզիա եւ Սինկափուր): Այստեղ ան կը տեսնէ գաղութատիրութեան ծանր հետեւանքները` բռնագրաւուած երկիրներու բնիկ ժողովուրդներուն շահագործումը բռնագրաւող ուժերուն կողմէ: Փալմէ կ՛անդրադառնայ դէպի Հնդկաստան եւ Միացեալ Նահանգներ իր այցելութեան եւ իր գաղափարական ուղղութեան վրայ այդ այցելութեան ունեցած ազդեցութեան` ըսելով. «Ես դարձայ ընկերվարական, երբ այցելեցի Հնդկաստան եւ տեսայ սոսկալի աղքատութիւնը այն ժամանակ, երբ մարդիկ սարսափելիօրէն հարուստ էին»:

Ահա այս զարգացումներուն բերումով կը կազմուի Փալմէի գաղափարական ուղղութիւնը, որ ընդգրկած էր աւանդական ընկերվար-ժողովրդավարութիւնը, պսակուած` հակագաղութատիրական, հակացեղապաշտ եւ բոլոր զրկուածներուն հետ միջազգային համերաշխութեան սկզբունքներով (ներառեալ` ազգային-ազատագրական պայքար):

Փալմէի կողմէ Շուէտի Ընկերվար-ժողովրդավարական կուսակցութեան ղեկավարութեան ստանձնման ժամանակաշրջանը շրջադարձի յատուկ պահ մըն էր դէպի միջազգայնօրէն ձեւաւորուած «նոր ձախ» շարժում` յարմարցնելով ընկերվար-ժողովրդավարութիւնը «նոր ձախ»-ի խաղաղասիրական, կնոջական, ազգային-ազատագրական եւ արմատական ժողովրդավարութեան ուղղութիւններուն:

Նախ եւ առաջ Փալմէ կը զարգացնէ ընկերային բարեկեցութեան համակարգը` հասնելու համար հասարակական աւելի համեստ խաւերուն: Սկսելով բանուորութենէն, ան աւելի լայն իրաւասութիւններ կու տայ արհեստակցական միութիւններուն` աշխատավայրերուն մէջ որոշում տալու հարցերուն շուրջ, ինչպէս` աշխատավարձի, աշխատանքի ընդունման եւ աշխատանքէ ազատ կացուցելու հարցերը: Կառավարութիւնը նաեւ աշխատանքի բնութեան շուրջ կ՛օրինականացնէ, որ մաքուր եւ ապահով միջավայրի մը մէջ աշխատի բանուորը: Փալմէ նաեւ կը բարձրացնէ հարկային տոկոսը մեծ ընկերութիւններուն վրայ` Շուէտը դարձնելով Եւրոպայի մէջ ամէնէն բարձր հարկային համակարգ ունեցող պետութիւնը (որոշ պարագաներու` հասցնելով մինչեւ իսկ 80 տոկոսի): Ան կը կատարէ եկամուտներու վերաբաշխում` հսկայական ներդրումներ կատարելով ընկերային ապահովագրութեան, առողջապահական եւ կրթութեան բնագաւառներուն մէջ, ինչպէս` ատամնաբուժութեան ապահովագրութիւն, բնակարանային յատուկ յատկացումներ կարիքաւոր մարդոց համար եւ հաշմանդամներու թոշակային ապահովագրութիւն: Նորութիւն մտցնելով Շուէտի մէջ` Փալմէ երկրին դռները կը բանայ բռնատիրական կառավարութիւններու հակամարդկային ոճիրներէն փախստականներուն առջեւ, կը ջնջէ կառավարութեան հերթական հանդիպումները Շուէտի թագաւորին հետ` այսպիսով նուազեցնելով թագաւորին իրաւասութիւնները:

Երկրի արտաքին քաղաքականութիւնն ալ փոփոխութեան ենթարկուեցաւ: Շուէտը իր արեւմտեան ամերիկամէտ միտումներէն շրջադարձ կատարեց եւ դարձաւ առաջին արեւմտաեւրոպական պետութիւնը, որ յայտարարեց անկողմնակալութիւն կամ չէզոքութիւն: Նաեւ, եւրոպական քաղաքականութեան մէջ Շուէտը առաջին պետութիւնը եղաւ, որ բացայայտօրէն կը դատապարտէ ամբողջատիրական, ցեղապաշտ, ռազմապաշտ եւ հակաժողովրդավարական կարգերն ու արտաքին զինուորական միջամտութիւնները: Փալմէ քննադատեց Վիեթնամի պատերազմը, Հարաւային Ափրիկէի մէջ ցեղային խտրականութեան քաղաքականութիւնները, Չիլիի բռնապետ Փինոշէի յեղաշրջումը, իսկ միւս կողմէ` իր զօրակցութիւնը յայտնեց Հարաւային Ամերիկայի մէջ զինեալ պայքարին` ընդդէմ բռնատիրական կարգերուն, Հարաւային Ափրիկէի մէջ հակացեղապաշտ ընդդիմութեան, ինչպէս նաեւ` համայնավարական պետութիւններուն մէջ կիրարկուած հակաժողովրդավարական քաղաքականութիւններուն:

Այսօր Փալմէն (իր գաղափարներով) եւս դարձած է յիշողութեան առարկայ, մանաւանդ` պետական յաւելեալ աջակցութեամբ ընկերային ապահովագրութեան իմաստով, որովհետեւ այսօր աշխարհը (ներառեալ` Հայաստանը) կը դիմագրաւէ նոր-ազատականութեան կողմէ կիրարկուած խստամբերական, եկամուտի անարդար բաշխման, հարկային անարդար քաղաքականութեան (նուազեցնելով մեծ ընկերութիւններու վրայ ծանրաբեռնուած հարկային տոկոսը) վրայ հիմնուած ընկերային-տնտեսական լուրջ հարցեր, ինչպէս` աղքատութիւն, անտունիներու գոյութիւն եւ արտագաղթ: Ուստի, աւելի քան որեւէ ժամանակ4 հրամայական կը դառնայ, որ աշխարհի մէջ գործող բոլոր ընկերվարական կուսակցութիւնները վերադառնան իրենց ընկերային արդարութեան եւ համերաշխութեան արժէքներուն` կեցնելու համար նոր-ազատական յորձանքը:

 

Նախորդը

Ինչո՞ւ Անունները Այդքան Կարեւոր Են

Յաջորդը

Ամերիկա` «Կաթի Եւ Մեղրի Երկիր» (3)

RelatedPosts

Ս. Յարութեան Հզօր Ազդեցութիւնը
Անդրադարձ

Հայ Օգնութեան Միութիւն (ՀՕՄ) (115-րդ Տարեդարձին Առիթով)

Հոկտեմբեր 18, 2025
Հաճնոյ Հերոսամարտը. Հայրենիքի Իմացութեան Անմահ Վկայութիւն
Անդրադարձ

Հաճնոյ Հերոսամարտը. Հայրենիքի Իմացութեան Անմահ Վկայութիւն

Հոկտեմբեր 18, 2025
Ժեներալը…
Անդրադարձ

Ժեներալը…

Հոկտեմբեր 18, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?