Մակար, ի Գաղղիա
Կեդրոնականցի Արմենակ կը սիրէ ճամբորդել, ասդին-անդին երթալ, տեսնել-լսել եւ յետոյ տրտնջալ:
Հեղեղային անձրեւներէն ետք արեւոտ չորեքշաբթի մըն էր: Տխրութեամբ կը դիտէի յորդառատ անձրեւին պարտէզիս պատճառած վնասները: Լոլիկի, սմբուկի, պղպեղի տնկիներուն գլուխները ծռած էին, ցանած հունտերս փտած էին եւ ծիլ չէին արձակած: Այդ պահուն հասաւ Կեդրոնականցին:
Երբ տեսաւ տխրութիւնս եւ իմացաւ պատճառը, իր քահ-քահով դրացուհիիս գլուխը դուրս կանչեց խոհանոցի պատուհանէն:
– Է՜հ, Մակա՛ր, այսօր հասկցայ, որ հանգստեան կոչուած ես եւ մանրուքով կը զբաղիս: Դո՛ւրս ել, շո՛ւրջդ դիտէ:
– Թատրոն մի՛ խաղար, ի՞նչ աւելի կարեւոր բան կայ, ըսէ՛:
– Կը մտահոգուիս փտած հունտերովդ: Նորը կը ցանես: Իսկ փտած ուղեղներու եւ հոգիներու մէջ ոչինչ կը բուսնի` ո՛չ այսօր եւ ո՛չ ալ վաղը:
Տնկիներս եւ հունտերս մոռցայ, սպասեցի, որ ըստ արմենակեան սովորութեան, ըսէ իր ցաւը եւ յայտնաբերումներ ընէ:
– Մակա՛ր, Հայաստան փրկուեցաւ համայնավարական պարտադրուած այլամերժութենէ, քարացած վերաբերումներէ եւ նեղմտութիւնները որպէս ժառանգութիւն տուաւ սփիւռքին: Հոն հասկցան, որ Պաղ պատերազմը վերջացած է, բայց մենք կը շարունակենք այդ Պաղ պատերազմը:
– Լա՛ւ է, հետզհետէ մաշող համայնքները արթուն կը մնան:
– Բայց գիտես, որ տխմարութիւնը ազգը կրծող կեղ է: Ինչպէ՞ս կարելի է լսել բաներ, որոնք մեր բաժանումներու չախչախին կեր կու տան: Անցեալ շաբթուան ընթացքին հայկական երկու ակումբներու մէջ դասախօսութիւն կար: Գացի: Կողքիս նստած արդիական տիկին մը իրեն հետ խօսող այր մարդուն կ’ըսէր, թէ ինչո՞ւ հոս կը ցուցադրէին գործերը նկարիչի մը, որ «մեզմէ չէ»: Միւս ակումբին մէջ ալ լսեցի երիտասարդ մը, որ իր ընկերոջ կ’ըսէր, թէ` «այսօր մեծ թիւով հակառակորդներ ալ եկած են»:
– Արմենա՛կ, մենք աւանդութիւնները բծախնդրութեամբ կը պահենք, քանի որ անոնց վրայ հիմնուած են մեր երեւելիութիւնները: Կրնա՞ս երեւակայել, թէ ինչե՜ր կրնան պատահիլ, եթէ մեր Պաղ պատերազմը վերջանայ: Անոր վրայ հիմնուած երկուքով, երեքով, չորսով բազմապատկուած երեւելիութիւնները այդպէս ալ կը բաժնուին եւ կը յառաջանայ մեծ տագնապ: Իսկ դուն ի՞նչ ըսիր եւ ըրիր:
– Կը կարծե՞ս, որ պիտի լռէի: Առաջինի հիւրասիրութեան ընթացքին մօտեցայ արդիական տիկինին եւ ըսի, որ` «այդ նկարիչը եթէ մեզմէ չէր, թո՞ւրք էր»: Տիկինը զիս վերէն վար չափեց եւ հեռացաւ: Իսկ «հակառակորդ» տեսնողին ալ ըսի, որ հիմա Պաղ պատերազմը վերջացած է, ո՞ւր գտնենք հակառակորդը` կռիւը շարունակելու համար:
– Այսպէս է, Արմենա՛կ, սփիւռքները հեղեղին տակ մնացած հունտերուս կը նմանին, քանի անձրեւի պէս ժամանակը կ’անցնի, այնքան աւելի կը փտին:
– Եթէ գրոց-բրոցներդ այս բաները գիտէք, ինչո՞ւ լուռ կը մնաք` մեղսակից դառնալով առանց պատճառի Պաղ պատերազմի շարունակման,- եզրակացուց Կեդրոնականցին:
10 յունիս 2016
