Կազմակերպութեամբ Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբի վարչութեան, երէկ` հինգշաբթի, 17 դեկտեմբեր 2015-ի երեկոյեան ժամը 8:00-ին, Համազգայինի «Սիմոն Վրացեան» մասնաճիւղի կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ թատերական հանդիպումներու շարքին առաջին կլոր սեղանը` «Հայոց լեզուի գործածութէան հարցը թատրոնի ընթացքին» նիւթով: Կլոր սեղանին իրենց մասնակցութիւնը բերին «Բագին» գրական հանդէսի վարիչ խմբագիր Յակոբ Պալեան եւ բեմադրիչ Վաչէ Ատրունի: Զեկուցավարն էր մտաւորական-գրող Խաչիկ Տէտէեան:
Հանդիպումին բարի գալուստի խօսքը արտասանեց «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբի վարչութեան ատենապետ Մարտիկ Տեմիրճեան: Ան յայտնեց, որ վարչութիւնը ծրագրած է պարբերաբար կազմակերպել նման հանդիպումներ, որոնց ընթացքին պիտի քննարկուին լիբանանահայ թատրոնին վերաբերող եւ թատերական խնդիրներ արծարծող նիւթեր:
Ապա ան ներկայացուց օրուան զեկուցաբերներն ու զեկուցավարը եւ հրաւիրեց զիրենք փոխանցելու իրենց խօսքը:
Կլոր սեղանի զրուցավար Խաչիկ Տէտէեան առաջարկեց բաց զրոյցի վերածել երեկոն, որպէսզի ներկաները կարենան ազատօրէն ներկայացնել իրենց տեսակէտները: Ապա ան հարց տուաւ, որ եթէ թատրոնը արուեստ է` ինքնանպատա՞կ է, թէ՞ կը հետապնդէ նպատակներ. ի՞նչ է թատրոնին նպատակը. դաստիարակե՞լ, զուարճացնե՞լ: Ան շեշտեց, որ եթէ թատրոնը իրապէս կը հետապնդէ ընկերութիւն մը յեղաշրջելու, դաստիարակելու, մշակութային վերելքի մը բարձրացնելու նպատակը, ուրեմն լեզուն հիմնական է այս պարագային, որովհետեւ լեզուն չափանիշն է ընկերութեան մը մակարդակին: «Կարելի՞ է արուեստ կամ թատրոն ներկայացնել գռեհիկ լեզուով` պարզապէս ծիծաղ առթելու համար», հարց տուաւ Տէտէեան` աւելցնելով, որ անհրաժեշտ է քննարկել, քննադատել եւ տեսակէտներ պարզել առողջանալու եւ լուծումներ գտնելու համար:
Օրուան առաջին զեկուցաբեր Յակոբ Պալեան իր խօսքին մէջ յայտնեց, որ թատրոնը գրականութիւն է, որուն հիմնական ազդակը լեզուն է` աւելցնելով, որ թատրոնը լեզուի բեմն է եւ լեզուն ինքնութիւն է, նկարագիր է: Ան նկատել տուաւ, որ գրականութիւնը պէտք է մշակուի եւ զանազան հարցեր ներկայացնէ, սակայն անհրաժեշտ է, որ անոնք ներկայացուին որակով: Շարունակելով իր խօսքը` Պալեան ըսաւ, թէ թատրոնը կեանքի երեւակայուած կամ իրաւ ներկայացումն է եւ բեմի վրայ խաղցող գրականութիւն է, որ կը ձգտի արտայայտել զգացում, սէր, ատելութիւն, չար, բարի, ոճիր, քաղաքականութիւն եւ այլն` աւելցնելով, որ լեզուի, քերականութեան եւ իմաստներու ճշգրտութիւնը հիմնական են թատրոնին մէջ: Ան յայտնեց, որ թատրոնը մշակոյթ է, որ ազգի մը ինքնութիւնն է: Անդրադառնալով կարգ մը գրողներու` Պալեան յայտնեց, որ անոնք թատրոնին կենդանութիւն տալու համար կ՛ուզեն ժողովրդական բառեր գտնել, սակայն այդ ժողովրդական բառերը պայման չէ որ տգեղ բառեր ըլլան` շեշտելով, որ բառերու ընտրութիւնը պէտք է ըլլայ տեղին:
Օրուան երկրորդ զեկուցաբեր Վաչէ Ատրունի ըսաւ, թէ թատրոնի առաքելութիւնը պէտք է ճիշդ գնահատել. թատրոնը դպրոց չէ, այլ անմիջական զրոյցի միջավայր է: Ան յայտնեց, որ թատրոնը կը կատարէ գրողին առաջարկած լեզուն, որ չենք կրնար փոփոխութեան ենթարկել` աւելցնելով, որ կերպարը ինք կը թելադրէ խօսելու ոճը: «Պէտք է գործածել հանդիսատեսին հասկնալի թուող լեզուն», ըսաւ Ատրունի` շեշտելով, որ անհրաժեշտ է խօսակցական լեզուն օգտագործել եւ համաժողովրդային մօտեցում ցոյց տալ: Ատրունի հաստատեց, որ թատրոնը լեզուի պաշտպանութեան միջավայր չէ եւ ըսաւ, որ այդպիսով մենք լեզուն չենք կորսնցներ, այլ կը շահինք արուեստի իւրայատուկ տեսակ մը:
Այնուհետեւ ներկաներուն եւ զեկուցավարներուն միջեւ տեղի ունեցաւ կարծիքներու եւ տեսակէտներու լայն փոխանակում:
