Առողջապահական - Բժշկագիտական

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Ամառնային երեկոյով դաշտագնացութիւն մը. ի՞նչը կրնայ ասկէ աւելի լաւ ըլլալ: Սակայն հոն, աւելի ուշ, մէկը մժեղի խայթոց կը ստանայ, եւ այնտեղ կը սկսի գրոհը: Մինչ մժեղները խնճոյք կը սարքեն իրենց ընտրած թիրախներով, ներկայ այլ մարդիկ անվնաս կը մնան այդ բոլորէն, բայց ինչո՞ւ: Medical News Today-ը կը ներկայացնէ, թէ ի՛նչն է որ կը գրաւէ մժեղները, ինչո՞ւ անոնք կը թիրախաւորեն...

- Նուաղում (Fainting) - Ուսումնասիրութիւն. Զինուորականները Չեն Կրնար Յենիլ Արհեստական Բանականութեան Վրայ` Ռազմավարութեան Կամ Դատողութեան Համար Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Նուաղում (Fainting) Նուաղումը, որ նաեւ կը կոչուի ուշագնացութիւն, գիտակցութեան ժամանակաւոր կորուստ է: Այդ պայմանաւորուած է ուղեղի արեան հոսքի յանկարծակի նուազումով: Պատահարը սովորաբար կը տեւէ քանի մը երկվայրկեան կամ վայրկեան: Նուաղումի պարագաներուն մեծ մասը մտահոգութեան պատճառ չէ: Բայց եթէ դուք յաճախ կը նուաղիք,...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Էկզեման սովորաբար կը յառաջացնէ մորթի մեծ տարածքներու բորբոքում, քերուըտուք եւ կարմրութիւն: էկզեմայի քանի մը տարբեր տեսակներ կան, որոնցմէ են` անսովոր էկզեման (atopic eczema), շփման մորթատապը (contact dermatitis) եւ սկաւառակաձեւ էկզեման (discoid eczema): Էկզեման մաշկի տարածուած հիւանդութիւն մըն է, որ Միացեալ Նահանգներու մէջ կ՛ախտաճանաչուի աւելի քան 30 միլիոն մարդու մօտ: Ընդհանուր առմամբ, էկզեման կրնայ ազդել մաշկի վրայ յառաջացնելով` Գոց...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Մահը բան մըն է, որուն բոլորս, ուշ կամ կանուխ, ստիպուած ենք դէմ յանդիման գտնուելու: Բայց ինչպէ՞ս մենք կ՛արձագանգենք անոր: Ինչո՞ւ մեզմէ ոմանք աւելի շատ կը վախնան, քան միւսները: Եւ ճշգրտօրէն ի՞նչն է, որ մեզ կը վախցնէ մահէն: Ձեզի կը ներկայացնենք մահուան մտահոգութեան հետ կապուած տեսութիւններու ակնարկ մը, եւ թէ` ի՛նչ կրնաք ընել զայն թեթեւցնելու կամ ուղղելու համար: Քիչ...

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Այս հիւանդութիւնը ժահրային կենդանախտային (zoonotic) հիւանդութիւն մըն է: Ան առաջին անգամ կապիկներու մէջ ախտաճանաչուած է 1958-ին, երբ ծաղկախտի որոշ հետազօտութիւն կը կատարուէր անոնց մէջ: Ուրեմն հիւանդութեան անուանումը եղած է ըստ այդմ: Կապիկի ծաղկախտը մարդոց մօտ առաջին անգամ ախտաճանաչուած է 1970-ին, Քոնկոյի մէջ, ուր աշխատանք կը տարուէր ոչնչացնելու ծաղկախտը (Small pox): Հետագային նման ախտաճանաչում կատարուած է Ափրիկէի կեդրոնական...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Յուզական արհեստական բանականութեան արդիւնաբերութիւնը, դատարանները եւ երեխաներու մանկավարժները անգիտակցաբար կը հիմնաւորուին Տարուինի գաղափարներու թիւրիմացութեան վրայ: Արդեօ՞ք դէմքի արտայայտութիւններն ու շարժումները կը փոխանցեն ձեր զգացմունքները այլ մարդոց: Եթէ կը կարծէք, որ պատասխանը «Այո» է, ապա պէտք է ձեր կարծիքը վերատեսութեան ենթարկել: Այս հարցը վիճելի քննարկման փուլի մէջ է: Որոշ փորձագէտներ կը պնդեն, որ մարդիկ ամբողջ աշխարհի մէջ ունին յատուկ,...

Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Ատելութիւնը ուժեղ բացասական յոյզ մըն է, բայց` բառ մը, որ դիւրին է ըսել: Օրինակ, մեզմէ շատերը կը դաւանին, որ իրենք կ՛ատեն հասարակական այս կամ այն գործիչը, օրինակ` քաղաքական գործիչները: Բայց այս օրերուն մէկը կրնայ միայն թերթել ընկերային ցանցերը` այլոց դիմաց ատելութեան յայտարարութիւններ գտնելու համար: Այսպիսով, ուրեմն, արդեօ՞ք մարդիկ մեծապէս կապուած են այս յոյզին` ատելութեան: Medical News Today-ը ուսումնասիրած...

- Հակապիոթիքի Մեքանիզմի Նոր Տեսակ - 21 Երկիրներու Մէջ Արձանագրուած Է Կապիկի Ծաղիկի 200-է Աւելի Դէպք Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Հակապիոթիքի Մեքանիզմի Նոր Տեսակ Միացեալ Նահանգների Ներուժի բաժանմունքի Պրուքհէյվընի ազգային տարրալուծարանի կենսաբանները եւ անոնց գործընկերները յայտնաբերած են շեղուած սպիտակուց մը(1) (aberrant protein), որ մահացու է պաքթերիաներու համար: PLOS ONE ամսագրի նոր հրապարակուած յօդուածին մէջ գիտնականները կը նկարագրեն, թէ ինչպէ՛ս այս սխալ կառուցուած...

Բժիշկ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ Արտաքին ականջի ընդոծին տձեւութիւնները,  համաձայն իրենց տարողութեան, կը յառաջացնեն որոշ աստիճանի լսողութեան տկարութիւններ: Արտաքին ականջի տձեւութիւնները հասկնալու համար հարկ է, որ հասկնանք անոր կազմաւորումը: Յղութեան ընթացքին սաղմի կազմաւորման հետ տեղի կ՛ունենան` ականջի կազմաւորումը, աճը եւ զարգացումը: Ականջի կազմաւորումը փուլային է: Ան կը սկսի յղութեան երրորդ շաբաթը եւ իր լրումին կը հասնի յղութեան եօթներորդ ամսուան վերջաւորութեան: Ականջը կազմուած...

- Համաճարակի Ժամանակ Կեանքի Տեւողութեան Միջինը Նուազած Է Մօտ Երկու Տարիով - Իմաստալից Կեանքի Նոր Դիտանկիւն Մը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Համաճարակի Ժամանակ Կեանքի Տեւողութեան Միջինը Նուազած Է Մօտ Երկու Տարիով Միացեալ Նահանգներու մէջ կեանքի տեւողութեան միջինը 2020 թուականին, 2019 թուականի համեմատած, նուազած է մօտ 2 տարիով: Ոչ սպիտակամորթ մարդոց կեանքի տեւողութեան միջինը աւելի մեծ անկում արձանագրած է: Համեմատած 16 երկիրներու հետ`...

Ի՞նչ Են Ուղեղի Տարբեր Ալիքներու Գործառոյթները Ուղեղի Ալֆա Ալիքները Կրնան Կանխատեսել Յետվիրահատական Ցաւը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Ի՞նչ Են Ուղեղի Տարբեր Ալիքներու Գործառոյթները Ծանօթ է, որ ուղեղը ելեկտրաքիմիական օրկան է: Հետազօտողներ ենթադրած են, որ լիարժէք գործող ուղեղը կրնայ արտադրել մինչեւ 10 վոլթ ելեկտրական ներուժ: Աւելին. հետազօտողներ հաշուարկած են, որ եթէ 10 միլիառ փոխկապակցուած ջղային բջիջները մէկ անգամէն բեռնաթափուին (discharge), ապա մարդու գլխուն...

- Անվտանգ Եւ 99% Արդիւնաւէտ. Տղամարդոց Համար Հակաբեղմնաւորիչ Դեղահատերը Շուտով Կրնան Իրականութիւն Դառնալ - Ճարտարագէտներ Կը Մշակեն «Մագնիսական Շօշափուկ Ռոպոթ»` Թոքերու Նեղ Մազափողեր Հասնելու Համար Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Անվտանգ Եւ 99% Արդիւնաւէտ. Տղամարդոց Համար Հակաբեղմնաւորիչ Դեղահատերը Շուտով Կրնան Իրականութիւն Դառնալ Կիներու համար կան հակաբեղմնաւորման բազմաթիւ ձեւեր, իսկ տղամարդոց համար` միայն երկու: Տղամարդոց համար դեղահատի բացակայութիւնը պատասխանատուութեան բեռ կը դնէ կիներու վրայ,...

- Մեթի Պատմութիւնը -Սովորաբար Չարաշահուող Դեղագիրով Եւ Առանց Դեղագիրի Դեղեր Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Մեթի Պատմութիւնը Ճափոնցի քիմիագէտը առաջին անգամ մշակեց մեթամֆեթամին մը, որ նաեւ կը կոչուի meth, crank, crystal meth կամ speed, այլ խթանիչէ մը, 1893 թուականին: Մեթամֆեթամինը կանուխ շրջանին օգտագործուած է քնկոտութեան դէմ պայքարելու, ազմայի ախտանիշները թեթեւցնելու եւ ծանրութիւն նուազեցնելու համար: Բ. Համաշխարհային պատերազմի ժամանակ դաշնակիցները եւ Առանցքի ուժերը` երկուքն...

- Բժշկութեան Մէջ Ի՞նչ Է Գործելու Մեքանիզմը - Ճինքկօ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Բժշկութեան Մէջ Ի՞նչ Է Գործելու Մեքանիզմը «Գործելու մեքանիզմ» (mechanism of action) հասկացութիւնը դեղաբանական է, որ սովորաբար կ՛օգտագործուի դեղերու մասին խօսուած ժամանակ: Այս հասկացութիւնը կը վերաբերի դեղերու գործելաձեւին` մարմնի մոլեքիւլային (molecule) մակարդակի վրայ: Նաեւ` «գործելու մեքանիզմ» հասկացութիւնը երբեմն կ՛օգտագործուի դեղի ընդհանուր արձագանգը կամ ազդեցութիւնը նկարագրելու, օրինակ` մարդը ի՛նչ կը զգայ...

- Վերլուծում Եւ Կարծիք. Ի՞նչ Կրնայ Ֆլորէնս Նայթինկէյլ Մեզի Սորվեցնել Ճարտարապետութեան Եւ Առողջութեան Մասին - Ինչպէ՞ս Կառավարել Պատերազմի Մտահոգութիւնը Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Վերլուծում Եւ Կարծիք Ի՞նչ Կրնայ Ֆլորէնս Նայթինկէյլ Մեզի Սորվեցնել Ճարտարապետութեան Եւ Առողջութեան Մասին Ֆլորենս Նայթինկէյլ (19-րդ դարու հիւանդապահուհին եւ հանրային առողջութեան հետազօտողը գիտէր լոյսին դերակատարութեան մասին` հիւանդութիւններու դէմ պայքարի եւ կանխարգիլման մէջ) 19-րդ դարու վերջը Ֆլորէնս Նայթինկէյլ յեղափոխութիւն ըրաւ...

- Առաջին Մտերմիկ Հանդիպումներն Ու Շիզոֆրենիան - Ասեղնաբուժութիւն (Acupuncture) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Տեսանկիւն  Առաջին Մտերմիկ Հանդիպումներն Ու Շիզոֆրենիան Միայն մէկ անգամ չէ, որ մէկու մը հետ առաջին ժամադրութեան (date) ատեն խօսիմ շիզոֆրենիա ունենալուս մասին: Այդ պարագային միտումնաւոր չեմ անդրադառնար,  բայց չեմ ալ խուսափիր անկէ: Ես զգացի, որ շիզոֆրենիան իմ կարեւոր մէկ մասն է, որուն մասին կ՛արժէ խօսիլ: Ինծի համար այս մասին...

- Որեւէ Մէկ Բան` Խուսափելու Համար -Մէկ Տարեկանին Երկար Ժամանակ Պաստառի Դիմաց Նստիլը Կրնայ Մեծցնել Մենախտի (Օթիզմ) Վտանգը Երկու Տարիէն Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Որեւէ Մէկ Բան` Խուսափելու Համար Մեր նախնիները ամէն ինչ կը փորձէին յղութիւնը կանխելու համար, կենդանիներու կեղտերէ եւ թունաւոր խմիչքներէ սկսած` մինչեւ կիտրոնազգի պտուղներ եւ փայտէ փականներ: Ժամանակակից բժշկագիտութիւնը մեզի տուած է դեղահատերն ու կպչուկները (patch), սակայն անցեալին զոյգերը...

- Ձեր Սննդակարգին Մէջ Աւելի Շատ Չափաքանակներով Հատապտուղներ Եւ Կարմիր Գինի Ունենալը Կրնայ Դանդաղեցնել Փարքինսընի Հիւանդութիւնը - Թենիսի Արմուկ (Tennis Elbow) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Ձեր Սննդակարգին Մէջ Աւելի Շատ Չափաքանակներով Հատապտուղներ Եւ Կարմիր Գինի Ունենալը Կրնայ Դանդաղեցնել Փարքինսընի Հիւանդութիւնը Կարմիր գինին կրնայ մեղաւոր հաճոյք մը ըլլալ, սակայն նոր հետազօտութիւնները ցոյց կու տան, որ այն կրնայ նաեւ ուժեղ զէնք մը ըլլալ փարքինսընի...

- Եղանակային Յուզման Խանգարում (Seasonal Affective Disorder (Sad) - Աքիլլէսը Եւ Աքիլլէսի Ձգանը (Achilles And Achilles Tendon) Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ  Եղանակային Յուզման Խանգարում (Seasonal Affective Disorder (Sad) Ընդհանուր ակնարկ Եղանակային յուզման խանգարումը (SAD) ընկճուածութեան (depression) տեսակ մըն է, որ կապուած է եղանակներու փոփոխութեան հետ: SAD-ը կը սկսի եւ կ՛աւարտի ամէն տարի մօտաւորապէս  նոյն ժամանակին: Եթէ SAD ունեցող մարդոց մեծամասնութեան նման էք,...

- Դեղորայքային Գերզգայնութիւն (Drug Allergy) - Անգլիական Աղի Պատմութիւն (Epsom Salt) - Դեռահասները Պէտք Եղածէն Աւելի՞ Ժամանակ Կ՛անցընեն Ընկերային Ցանցերու Վրայ Պատրաստեց` ՔՐԻՍՏ ԽՐՈՅԵԱՆ Դեղորայքային Գերզգայնութիւն (Drug Allergy) Ձեր առողջութիւնը կառավարելու համար դեղերը շատ անգամ անհրաժեշտութիւն են: Անոնք կրնան հսկայական փոփոխութիւն բերել ձեր կեանքին մէջ: Բայց երբեմն մարդիկ ալերժիք հակազդեցութիւն կ՛ունենան դեղի նկատմամբ: Երբ դուք գերզգայնութիւն ունիք, ձեր դիմադրողական համակարգը անվնաս...