Արցախի ցեղային զտումէն (5000 զոհ, 120.000 գաղթական) երկու տարիներ եւ Ազրպէյճանի ներխուժումէն 5 տարիներ ետք Փարիզի սրտին` Հանրապետութեան հրապարակին վրայ (Place de la République) բացուած է ազրպէյճանական անթոյլատրելի լուսանկարչական բացօթեայ ցուցահանդէս մը, որ հայերը կ՛ամբաստանէ «ականային պատերազմ» մղած ըլլալու մեղադրանքով:
Ինչպէս ազրպէյճանական այսպիսի այլ նախաձեռնութիւնները, այս մէկը եւս մաս կը կազմէ այն քարոզչութեան, որ կը միտի «ճերմկցնել» Ալիեւի ցեղասպան վարչակարգը:
Ֆրանսայի մէջ Ազրպէյճանի դեսպանութեան հրապարակած գրառումին մէջ կ՛ըսուի, որ Միւնիխէն եւ Նիւրեմպերկէն ետք, Փարիզի մէջ կը ներկայացուի Le point culMINAnt du danger («Վտանգին գագաթնակէտը», որուն մէջ գլխագիրներու խաղով մը առանձնացուած է եւրոպական կարգ մը լեզուներու մէջ MINA=ԱԿԱՆ բառը) խորագրեալ այն բացօթեայ ցուցահանդէսը, որ նուիրուած է «ականներու զոհերուն»: Այնուհետեւ կը հասնի ցուցահանդէսին նպատակին «արժանի» բաժինը.
«Բռնագրաւման ընթացքին, հայ ռազմաքաղաքական ղեկավարներուն հրամանով, ազրպէյճանական տարածքներուն վրայ զետեղուած են առաւել քան մէկ միլիոն ականներ: Այս ծանր ժառանգութիւնը կը շարունակէ մարդկային կորուստներու պատճառ դառնալ եւ վտանգել քաղաքացիներու ապահովութիւնը, նոյնիսկ` հակամարտութեան աւարտէն տարիներ ետք»:
Եթէ սկսինք վերոնշեալ նախադասութիւնը վերլուծել վերջաւորութենէն, նախ ինքզինք կը պարտադրէ հետեւեալ հարցումը. «Ինչո՞ւ հակամարտութենէն տարիներ ետք»:
Տակաւին երեք տարիներ առաջ չէ՞ր Արցախի ամբողջ բնակչութիւնը կա՛մ դէպի մահ, կա՛մ «ինքնակամ» մեկնումի մղելու միտումով սկսած` ամբողջական շրջափակումը. տակաւին, երկու տարիներ առաջ չէի՞ն անոր յաջորդած բուռն յարձակումները եւ, հուսկ, Արցախի ամբողջ` 120.000 բնակչութեան ողբերգական բռնի տեղահանումը իր դարաւոր բնօրրանէն: Ասոնք հակամարտութեան արարքներ չե՞ն: Ո՞ւր է արցախահայութեան կրած անմարդկային չարչարանքները այս պատումին մէջ: Նաեւ` նոյնիսկ եթէ իրականութեան բաժին մը կայ ականներուն եւ անոնց զոհերուն մասին ըսուածին մէջ, իմաստուն եւ բանիմաց անձը պիտի չհարցնէ՞, կամ պէտք չէ՞ հարցնէ, թէ հայերը ինչո՞ւ ստիպուեցան այդ քայլին դիմելու: Վերջապէս, հայոց կիրակնօրեայ զուարճանքը չէր սահմաններ կամ տարածքներ ականապատելը:
Բայց ճիշդ ալ այս «մանրամասնութիւնները» չե՞ն արդէն, զորս Ազրպէյճան կը փորձէ մշուշապատել:
«ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ»
