Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
27 տարեկան Էսթէր Քարրօ ծնած եւ մեծցած է Պրազիլի Սաօ Փաօլօ քաղաքին ֆավէլաներէն մէկուն մէջ: Այս շատ յատուկ թաղամասերը շինուած են ապօրինի ձեւով, առանց ո՛չ մէկ ծրագիրի կամ յատակագիծի, թիթեղէ եւ քարի կտորներով քով-քովի կառուցուած հազարաւոր պզտիկ հիւղակներ:
Էսթէր, որ քաղաքաշինութեան մասնագէտ-ճարտարապետ է, կը բացատրէ, թէ այդ 200 քառակուսի մեթր հողամասին վրայ ծերունի մը կը պահէր իր կովերն ու ձիերը: Օր մըն ալ ան կը հիւանդանայ եւ առնելով իր անասունները` կը լքէ թաղամասը:
Այս թաղամասին, ուր աղբահաւաք փոխադրակառքերը դժուար կրնան մտնել, այդ պարապ տարածքը շատ շուտ կը վերածուի լքուած առարկաներու աղբավայրի մը: Բնակչութեան մէջ գտնուող այս թունաւոր եւ վտանգաւոր կոյտը կը վերածուի մեծ աղբանոցի մը:
Չորս տարիներ առաջ, երբ Էսթէր կը վերջացնէ իր ճարտարապետի ուսումը, կ՛որոշէ լուծում մը գտնել: Առաջին հերթին ան կը լուծուի մեծ մաքրութեան աշխատանքի մը` դրացիներուն օգնութեամբ: Ապա, անոնք քիլոներով այդ աղբերը կ՛իջեցնեն ֆավէլային մուտքին, ուրկէ կ՛անցնին աղբահաւաք փոխադրակառքերը: Այս աշխատանքը կը տեւէ շաբաթներ:
Վերջապէս, ամբողջ տարածքը կը պարպուի եւ կը պատրաստուի մեծ կերպարանափոխութեան մը: Թաղամասին բոլոր բնակիչները` մեծ եւ փոքր, կը հրաւիրուին տնկելու ծաղիկ մը, բոյս մը, ծառի տունկ մը… Միշտ աւելի դիւրին է բանի մը հոգալ, երբ անձամբ մասնակցած կ՛ըլլանք անոր շինութեան ու ծաղկումին:
Այս ձեւով բնակիչները կ՛իւրացնեն այս հաւաքական պարտէզը, կը ջրեն եւ հոգ կը տանին այդ բոյսերուն ու տունկերուն: Եւ ներկայիս կարելի է տեսնել այդ տարածքին վրայ տեսակաւոր ծաղիկներ, պանանի ծառեր, անուշահոտ բոյսեր ու խոտեր… Այս տարի, անոնք կրցան պարտէզին մէջ նոյնիսկ կազմակերպել Զատկուան հաւկթախաղը:
Իբրեւ եզրակացութիւն, Էսթէր կը բացատրէ, թէ մենք պէտք չունինք մեր ժամանակը կորսնցնելու դժուար իրականացուող մեծ փոփոխութիւններու մասին երազելով, երբ կարելի է սկսիլ ճիշդ մեր առջեւը եւ մեր ձեռքին տակ գտնուածէն…
Առանց Կերպընկալէ Գիւղը
Անգլիոյ հարաւ արեւելքը գտնուող Մանինկթրի գիւղը արժանացաւ «Առանց կերպընկալէ քաղաք» տիտղոսին:
Այս գիւղին վերաբերող պատմութիւնը սկսաւ 2 տարի առաջ, երբ Պէքի Պիպքօ մարտահրաւէրի մը կ՛առաջարկէ գիւղին 800 բնակիչներուն: Ան կը սկսի կազմակերպելով աղբերը հաւաքելու արշաւ մը, որուն 70 անձեր կը մասնակցին: Յաջորդ արշաւին, աղբի տոպրակները կը փոխարինուին վերագործածուող տոպրակներով: Ապա Պէքի գիւղացիներուն կ՛առաջարկէ հրապարակին վրայ ծառեր տնկել:
***
Կամաց-կամաց բոլորը կը միանան այս շարժումին` առաւելագոյն կերպով նուազեցնելու կերպընկալէ աղբերը, ինչպէս նաեւ ինքնաշարժը նուազ գործածելու, նուազ ուտելիք վատնելու… Նոյնիսկ վաճառականները իրենց մասնակցութիւնը բերին: Այս ձեւով է, որ անգլիական այս փոքրիկ գիւղը արժանացաւ «Առանց կերպընկալէ քաղաք» տիտղոսին:
Պէքի կը յուսայ, որ իրենց գիւղին օրինակին հետեւին իրենց երկրի ուրիշ քաղաքներ ալ, ինչու չէ նաեւ` այլ երկիրներու գիւղեր ու քաղաքներ:
Աշխարհի Ամէնէն Սուղ
Ֆութպոլի Շապիկը
Մնանք հարաւային Ամերիկա, խօսելու համար աշխարհի ամէնէն սուղ ֆութպոլի շապիկին… Մարատոնայի շապիկին մասին:
Մայիս ամսուն, աճուրդի մը ընթացքին ֆութպոլի նշանաւոր աստղ Մարատոնայի ֆութպոլի շապիկը ծախուեցաւ մօտաւորապէս 9,4 միլիոն տոլարի: Սակայն ինչո՞ւ նման մրցանիշ մը:
Որովհետեւ այս շապիկը նշանաւոր է: Արժանթինի խումբէն խաղցող Տիէկօ Մարատոնա այս շապիկը հագած էր Անգլիոյ խումբին դէմ խաղին ընթացքին 1986-ի Աշխարհի ախոյեանութեան: Այս խաղը պատմութեան անցած է Մարատոնայի կողմէ նշանակուած երկու առասպելական կոլերով: Այս խաղին ընթացքին Մարատոնայի նշանակած կոլերէն մէկը մասնագէտներուն կողմէ հռչակուած է «20-րդ դարու ամէնէն գեղեցիկ կոլը»:
Ժամանց
– Փաթիլին մազերը սեւ են, ան կեցած է Նուշիկին եւ իր շնիկին` Ռէքսին մօտ, որուն պոչիկը շատ կարճ է:
– Բալիկին մազերը կարճ են, եւ անոր շնիկին` Պոպին ականջները տնկուած են:
– Ալինը իր մազերը պոչիկներ ըրած է, եւ իր շնիկը` Սուլա ունի երկար մազեր:
– Անին մազերը պոչիկ ըրած է, եւ իր շնիկին` Լալային ականջները կախուած են:
– Կարինէն դրած է գլխարկ եւ կեցած է Հուրիկին մօտ, եւ անոր շնիկին` Նինային մազերը կտրուած են:
– Անին կանգնած է Փաթիլին եւ Բալիկին միջեւ:
