ՄԵԼԻՆԷ ԱՆՈՒՄԵԱՆ
Թուրքիայի համշենահայ կանայք հրապարակաւ իրենց աջակցութիւնն են արտայայտել քրտերի կողմից յայտարարուած ինքնավարութեանը: Այդ մասին հաղորդում է Akunq.net-ը` վկայակոչելով «Bestanuce1.com» լրատուակայքը:
Աղբիւրի համաձայն, Պոլսում գործող համշենահայկական ՀԱՏԻԿ միութեան անդամ Էլիֆ Ալթունքայեան իրենց հետ զրոյցում նշել է, որ Սուրում (Տիգրանակերտի կեդրոն), Ճիզրէում, Սիլուանում, Վարդոյում եւ այլ քաղաքներում հռչակուած ինքնավարութեան կարիքն ամենաշատը զգում են սեւծովեան ժողովուրդները եւ ասել. «Ծովի զաւակներն ու լերան զաւակները, ձեռք ձեռքի տուած պայքարելով, պէտք է տէր կանգնեն ինքնավարութեանը»:
Թուրքիայի արեւելասեւծովեան շրջանում փորձում են ոչնչացնել համշենահայերի լեզուն, մշակոյթը, գետերն ու եայլաները: Էլիֆ Ալթունքայեան ընդգծել է, որ այդ պատճառով ինքնավարութիւնը յարմար ղեկավարման ձեւ կը լինի առաւելապէս իրենց բնութեանն ու լեզուին տէր կանգնած սեւծովեան ժողովուրդներին:
Էլիֆը նաեւ յայտնելով, որ իր մայրենի լեզուն ու մշակոյթն սկսել է յայտնագործել համալսարանական տարիներին, շեշտել է նաեւ, թէ ինքն ազդուել է քիւրտ ժողովրդի` ազատութեան համար մղած պայքարից:
Համշենահայ կինը նաեւ ասել է. «Քրտախօս ընկերներս պայքարում էին իրենց մայրենի լեզուի համար: Մեր տանն էլ էին մէկ այլ լեզուով խօսում: Մենք նախ այդ լեզուն ենք սովորել. ինչո՞ւ այն կրթութեան լեզու չլինի մեզ համար»:
Էլիֆը նշելով, որ այնուհետեւ Պոլսում բացուել է ՀԱՏԻԿ համշենահայկական միութիւնը (այն բացուել է 2011 թ.- Ակունքի խմբ.), յայտնել է. «Քրտերը ցոյց տուեցին ինքնակազմակերպման նշանակութիւնը»:
Նաեւ շեշտելով, որ 1915 թ. Հայոց ցեղասպանութեան ահաբեկման քաղաքականութեան հետեւանքները զգալի են եղել նաեւ համշենահայ քաղաքացիների վրայ, նա նշել է. «Համշենահայերէնը հայերէնի բարբառներից մէկն է, եւ հայերը ենթարկուել են կոտորածի: Արդէն իսկ երկար տարիներ այդ ուղղութեամբ որեւէ պայքար չի եղել: Սակայն քրտերի պահանջներն ու պայքարը բոլոր ժողովուրդներին ցոյց տուեցին, թէ որքան կարեւոր է ինքնակազմակերպումը: Ներկայում սեւծովեան շրջանը թալանւում է` առանց հաշուի առնուելու այնտեղի ժողովուրդներին: Ջրաելեկտրակայանների նախագծերը, թէյի վրայ դրուած չափաբաժինները ցոյց են տալիս տուեալ շրջանի ամէն մի բնակչի կենսապայմանների բարդացումը: Այսինքն` ինքնավարութեան կարիքն ամենաշատը մենք ունենք: Համշենցի քաղաքացիների լեզուի, մշակոյթի եւ բնութեան պահպանման միակ ուղին ինքնավարութիւնն է: Քիւրտիստանում հռչակուած ինքնավարութիւնը պէտք է օրինակ ծառայի համշենցի քաղաքացիների համար: Թուրքիայում օտար համարուած ժողովուրդներն այլընտրանք չունեն` ինքնակազմակերպումից բացի: Մեր բնութեանը եւ ինքնութեանը տէր կանգնելու համար մենք եւս պէտք է գցենք ինքնավարութեան հիմքերը»:
«Ակունք»
